اگر شما یک خانم بالغ هستید، احتمالاً تاکنون احساسات منفی مانند استرس، دلشوره بی‌دلیل، بی‌حوصلگی یا حتی افسردگی را در دوران قبل از پریود تجربه کرده‌اید. این علائم که معمولاً به عنوان «سندروم پیش از قاعدگی» یا همان PMS شناخته می‌شوند، می‌توانند به شدت آزاردهنده باشند. از طرف دیگر، اگر شما یک آقا هستید و متوجه تغییرات ناگهانی در رفتار همسر خود، مانند کلافگی یا بدخلقی‌های بی‌دلیل می‌شوید، بهتر است بیشتر درباره این پدیده اطلاعات کسب کنید. شدت این علائم در برخی از خانم‌ها به اندازه‌ای است که می‌تواند روی زندگی روزمره و کیفیت روابط آنها تاثیر بگذارد.
آیا درمان یا راه‌حلی برای کاهش علائم PMS وجود دارد؟ چه اقداماتی می‌توان برای مدیریت استرس، تغییرات عاطفی و دردهای جسمی این دوران انجام داد؟ در این مقاله، به بررسی دقیق این مسئله خواهیم پرداخت. تا پایان همراه ما باشید تا اطلاعات مفیدی در مورد سندروم پیش از قاعدگی بدست آورید و راهکارهایی برای کاهش تاثیرات آن بر زندگی روزمره‌تان پیدا کنید.
علائم احساسی و رفتاری PMS
- اضطراب و بی قراری
- حالت‌های افسردگی
- گریه کردن ناگهانی و بی اختیار
- تغییرات خلق و خو و خشم ناگهانی
- تغییر اشتها و میل به مواد غذایی
- بی خوابی و مشکلات خواب
- گوشه گیری
- ضعف ارتباطی
- تغییر میل جنسی
- زودرنجی
علائم فیزیکی PMS
- درد عضلات و مفاصل
- سردرد
- خستگی
- افزایش وزن به دلیل بالا رفتن حجم مایعات بدن
- نفخ شکمی
- تحریک پذیری سینه‌ها
- بروز ناگهانی جوش صورت
- یبوست یا اسهال
- عدم تحمل الکل
عوامل خطر سندرم پیش از قاعدگی
- مصرف کافئین بالا
- استرس ممکن است شرایط را تسریع کند.
- افزایش سن
- سابقهٔ افسردگی
- سابقهٔ خانوادگی
- عوامل رژیم غذایی(سطح پایینی از ویتامین و مواد معدنی به خصوص منزیم، منگنز و ویتامین E) و همچنین ویتامین D
- سابقهٔ خانوادگی اغلب پیش‌بینی‌کنندهٔ خوبی برای احتمال سندروم قبل از قاعدگی است، مطالعات نشان داده‌اند که نرخ (concordance) در میان دوقلوهای همسان، دو برابر بیشتر از دوقلوهای غیر همسان (با برادر) است. این بدان معنی است که اگر یک دوقلو دارای PMS است، قل دیگر احتمال بیشتری از حد متوسط برای ابتلا به PMS دارد، و این نشان می‌دهد که تا حدی علت آن می‌تواند ژنتیکی باشد. اگر چه وجود سندرم پیش از قاعدگی در زنان مبتلا به اختلالات خلقی مانند افسردگی و اختلال دوقطبی بالا است، با اینحال رابطهٔ علی آن هنوز ثابت نشده‌است. همچنین، ویتامین B، به ویژه ویتامین B6، می‌تواند به PMS کمک کند.
علل بروز سندرم پیش از قاعدگی
تا کنون هیچ فرضیه منفرد قانع کننده ای برای توجیه علائم سندرم پیش از قاعدگی ارائه نشده است اما عوامل مختلفی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند:
- تغییرات چرخه‌ای هورمون‌ها: علائم و نشانه‌های سندروم پیش از قاعدگی با تغییرات و نوسانات هورمونی تغییر کرده و با بارداری و یائسگی متوقف می‌شود.
- تغییرات شیمیایی در مغز : سروتونین یک انتقال دهنده‌ی عصبی و یا یک ماده‌ی شیمیایی در مغز انسان است که نقش بسیار مهمی را در شکل‌گیری حالات رفتاری و احساسی انسان ایفا کرده و تغییرات مقدار آن عامل محرک بروز PMS است.
اگر مقدار این ماده کافی نباشد، ممکن است به افسردگی پیش از قاعدگی، خستگی، مشکلات خواب و اشتهای بیش از حد منجر شود.
- افسردگی : برخی از زنان با پیش از قاعدگی شدید، به افسردگی مبتلا هستند و این مشکل آنها تشخیص داده نشده است. با این همه افسردگی به تنهایی عامل بروز این مشکل نیست.
نکاتی برای کمتر کردن عوارض سندرم پیش از قاعدگی
شما می‌توانید برای بهبود و کمتر شدن عوارض این دوره برخی از توصیه‌های زیر را امتحان کنید:
- از مصرف سیگار و دخانیات خودداری کنید.
- خواب کافی داشته باشید.
- همیشه ورزش کنید.
- برای آرامش دوش بگیرید.
- ورزش‌هایی مثل یوگا انجام دهید.
- مواد غذایی را که باعث ایجاد نفخ می‌شود کمتر استفاده کنید.
- از مصرف مقادیر بالای کافئین موجود در قهوه، کاکائو، شکلات‌ها و چای پرهیز کنید.
- شرایط خود را برای اطرافیان توضیح دهید و از آنها بخواهید تا در طول این دوره با شما همکاری کنند.
- آقایان نیز بهتر است در طول این دوره همسرشان را بیشتر درک کنند، به ویژه خانم‌هایی که شاغل هستند و بیشتر در بیرون از خانه حضور دارند.
درمان سندرم پیش از قاعدگی
در بسیاری از موارد تغییر سبک زندگی کمک کننده است. اما پزشک با در نظر گرفتن شدت علائم یک یا چند دارو را تجویز خواهد کرد. درصد موفقیت مصرف داروها در زنان مختلف متفاوت است. داروهای معمول تجویزی برای سندروم پیش از قاعدگی عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (Selective serotonin reuptake inhibitors) که شامل فلوکستین (fluoxetine)، پاروکستین (paroxetine)، سرترالین (sertraline) و دیگر داروهای مشابه در کاهش علائم موثر است. این گروه از داروها خط مقدم درمان PMS یا اختلال ناخوشی پیش قاعدگی است.
این داروها به صورت روزانه مصرف می‌شوند. اما در گروهی از زنان تنها دو هفته پیش از شروع عادت ماهیانه این داروهای ضد افسردگی باید مصرف شود.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
این داروها قبل و یا در شروع عادت ماهیانه مصرف می‌شوند و شامل ایبوپروفن (ibuprofen) یا ناپروکسن سدیم (naproxen sodium) است. این داروها گرفتگی عضلات و درد سینه‌ها را کاهش می‌دهند.
داروهای ادرار آور
زمانی که ورزش و محدود کردن مصرف شکر برای کاهش وزن، تورم و نفخ ناشی از PMS کافی نباشد، مصرف داروهای ادرار آور کمک می‌کند تا کلیه آب اضافی بدن را از طریق ادرار خارج کند. داروی اسپیرونولاکتون دارویی ادرار آور است که در بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی نقش موثری دارد.
درمان‌های تکمیلی برای PMS
درمان‌های جایگزین و تکمیلی برای سندروم پیش از قاعدگی عبارتند از:
- مکمل‌های ویتامین: کلسیم، منیزیم، ویتامین ای و ویتامین ب ۶ در بهبود علائم موثر هستند. اما شواهد علمی کافی در این مورد وجود ندارد.
- داروهای گیاهی: برخی از زنان بعد از مصرف گیاهانی همچون جینکو یا کهن دار، زنجبیل، پنج انگشت، روغن گل مغربی و گل راعی اعلام کردند که علائمشان تا حد زیادی بهبود پیدا کرده است. قبل از مصرف این مواد با پزشک مشورت کنید، چرا که گروهی از این مواد با سایر داروها تداخل مصرف دارد. برای مثال گل راعی اثربخشی قرص‌های ضد بارداری را کم می‌کند.
- طب سوزنی: در این روش سوزن‌های نازک استریلی به نقاط مخصوصی از بدن تزریق می‌شود. برخی از زنان بعد از طب سوزنی از کاهش شدت علائم خود خبر می‌دهند.
سخن پایانی
در این نوشتار درباره سندرم پیش از قادعدگی خواندیم. باید ذکر نمود که سندرم پیش از قاعدگی بیماری محسوب نمی‌شود، اما درصد کمی از خانم‌ها ممکن است دردهای خیلی شدید یا نوسانات خلقی بدی داشته باشند، طوری که باعث اختلال زیاد و ناهنجاری در روابط اجتماعی آنها شود که در این صورت بهتر است برای رفع مشکل به پزشک مراجعه کنید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
