اگر از آدامس های بدون قند استفاده می کنید یا نوشیدنی های رژیمی می نوشید، به احتمال زیاد با نام شیرین کننده هایی مثل آسپارتام و سوکرالوز مواجه شده اید. آسپارتام حدود ۲۰۰ برابر و سوکرالوز در حدود ۶۰۰ برابر از قند شیرین تر هستند.
اثرات قند بر سلامتی
تحقیقات نشان می دهد که رژیم غذایی سرشار از قند می تواند سه برابر بیشتر شما را در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی قرار دهد. مصرف قند اضافی خطر ابتلا به قند خون بالا، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین، بیماری کبد چرب و چاقی را که همگی از عوامل بیماری های قلبی- عروقی هستند، افزایش می دهد.
همچنین ثابت شده است که قند می تواند باعث التهاب مزمن و ایجاد آرتریت روماتوئید شود. مطالعات همچنین نشان داده اند که قند، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و حتی انواع خاصی از سرطان را افزایش می دهد.
شیرین کننده مصنوعی چیست؟
شیرین کننده ها به عنوان افزودنی های غذایی تعریف می شوند که برای افزایش طعم شیرینی یا به عنوان یک شیرین کننده رومیزی و جایگزین قند استفاده می شوند. دلیل اصلی میزان بالای فروش سوکرالوز و آسپارتام، عوارض کمتر آن ها برای سلامتی در مقایسه با قند و شکر طبیعی است.
در اغلب موارد، غذاها و نوشیدنی های حاوی شیرین کننده های مصنوعی با برچسب های «بدون قند یا رژیمی» مشخص می شوند. از لحاظ شیمیایی، شیرین کننده های مصنوعی، حاوی مولکول هایی هستند که جوانه های چشایی را تحریک می کنند. از آنجاییکه ساختار شیمیایی شیرین کننده های مصنوعی و قند متفاوت است، بدن انسان نمی تواند بسیاری از آن ها را هضم کند و در نتیجه انرژی یا کالری به دلیل مصرف این ترکیبات ایجاد نمی شود.
سوکرالوز چیست؟
سوکرالوز تنها شیرین کننده فاقد کالری است که از قند تهیه می شود. این ترکیب با جایگزینی سه گروه هیدروکسیل موجود در قند با سه اتم کلر ساخته می شود. طی این فرآیند شیرین کننده ای ایجاد می شود که بدن قادر به تجزیه آن نیست و در نتیجه هنگام مصرف، کالری به بدن منتقل می نمی شود. سوکرالوز در سال ۱۹۹۸ توسط سازمان غذا و دارو تایید شده است.
سوکرالوز به عنوان جایگزین قند در تعدادی از محصولات تجاری از جمله محصولات پخته شده، نوشیدنی ها، آدامس، ژلاتین و دسرهای لبنی منجمد استفاده می شود. این ماده همچنین به عنوان شیرین کننده رومیزی و با نام تجاری Splenda در فروشگاه ها عرضه می شود. البته باید توجه شود که Splenda حاوی مالتودکسترین و دکستروز است که به عنوان شیرین کننده و نگهدارنده عمل می کنند؛ بنابراین در مقایسه با سوکرالوز ساده، مقداری کالری و کربوهیدرات اضافی دارد.
نکته مهم
برخی از مطالعات نشان داده اند که سوکرالوز در صورت حرارت دیدن ممکن است ترکیبات سمی ایجاد کند. بنابراین این ماده برای پخت و پز در دمای بالا توصیه نمی شود.
فواید سوکرالوز
- مزیت اصلی سوکرالوز بدون کالری بودن آن است و اینکه توسط مسیرهای طبیعی بدن متابولیزه نمی شود. این ویژگی باعث شده است تا برخی افراد از آن برای رژیم های غذایی کنترل و یا کاهش وزن استفاده کنند.
- سوکرالوز همچنین با باکتری های موجود در دهان تعامل ندارد و باعث پوسیدگی دندان نمی شود.
خرید سوکرالوز
برای خرید سوکرالوز علاوه بر فروشگاه مواد شیمیایی فعال در زمینه صنایع غذایی و ارایه محصولات گروه رنگ های غذایی و اسانس ها می توانید از وب سایت ها و فروشگاه های آنلاین معتبر نیز استفاده نمایید. قیمت سوکرالوز به عوامل مختلفی مثل شرکت تولیدکننده، حجم محصول، نرخ ارز و … بستگی دارد.
آسپارتام چیست؟
آسپارتام یک شیرین کننده کم کالری است که در سال ۱۹۶۵ کشف و در دهه ۱۹۸۰ توسط سازمان غذا و دارو تایید شده است. از نظر شیمیایی، آسپارتام یک دی پپتید مصنوعی است که از واکنش دو اسید آمینه آسپارتیک اسید و فنیل آلانین متیل استر تشکیل می شود. این شیرین کننده برخلاف بسیاری از شیرین کننده های کم کالری دیگر، به طور کامل در بدن تجزیه می شود. آسپارتام مشابه با قند، در هر گرم حدود چهار کالری دارد، ولی شیرینی آن ۲۰۰ برابر بیشتر از قند است. بنابراین برای رسیدن به طعم شیرینی دلخواه به مقدار بسیار کمی از آسپارتام نیاز است.
کاربرد آسپارتام
آسپارتام برای شیرین کردن بسیاری از محصولات تجاری مثل آدامس، غلات صبحانه، نوشابه های رژیمی و پایه های شربت نوشابه های گازدار استفاده می شود.
این ماده همچنین به عنوان یک پایه خشک برای برخی از مواد غذایی مانند قهوه و چای فوری، ژلاتین، پودینگ، مواد پرکننده و محصولات لبنی و تاپینگ در نظر گرفته می شود.
از آنجاییکه آسپارتام پس از گرم شدن شیرینی خود را از دست می دهد در تولید محصولات پخته شده کاربردی ندارد.
تفاوت بین آسپارتام و سوکرالوز چیست؟
- سوکرالوز یک شیرین کننده غیر مغذی است، در حالی که آسپارتام به عنوان یک شیرین کننده مغذی در نظر گرفته می شود. برای اینکه یک شیرین کننده غیر مغذی در نظر گرفته شود، باید حاوی کمتر از دو درصد کالری در مقایسه با مقدار مشابهی قند باشد. شیرین کننده های غیر مغذی مانند سوکرالوز و ساخارین کالری بسیار کم یا حتی صفر دارند.
- آسپارتام و سوکرالوز هر دو قند مصنوعی هستند، به این معنی که به طور شیمیایی تولید شده و در طبیعت یافت نمی شوند. آسپارتام از واکنش اسیدهای آمینه اسپارتیک اسید و فنیل آلانین تشکیل می شود. ولی همانطور که پیش تر اشاره شد، سوکرالوز با جایگزینی سه گروه هیدروکسیل در قند با سه اتم کلر ساخته می شود.
- سوکرالوز حدود ۶۰۰ برابر از ساکارز (یا قند معمولی) شیرین تر است، در حالی که آسپارتام حدود ۲۰۰ برابر شیرین تر از قند طبیعی است.
- آسپارتام به عنوان یک شیرین کننده طعم تلخ و فلزی دارد. به همین دلیل، اغلب آن را با سایر شیرین کننده ها مخلوط می کنند تا طعم تلخ آن به حداقل برسد. از آنجایی که سوکرالوز تنها شیرین کننده ای است که از قند تهیه می شود، طعمی شبیه قند دارد. بنابراین فاقد طعم تلخی است که در شیرین کننده هایی مانند استویا وجود دارد.
کلام پایانی
کنترل میل به مصرف شیرینی و شکر بسیار دشوار است و ما اغلب تسلیم آن می شویم. اگر شما هم در تلاش برای کنترل هوس های خود هستید، نخستین اقدام سعی در کاهش مصرف شیرینیجات و سپس جایگزین کردن شکر با شیرین کننده های سالم تر است.
یکی دیگر از راه های کنترل هوس های قندی نوشیدن یک لیوان آب است. راهکار دیگر این است که هر زمان میل به خوردنی های شیرین داشتید، میوه میل کنید. این کار قند طبیعی بدن شما را تامین می کند و در عین حال به سلامت شما نیز کمک فراوانی می کند.