پوست شما دارای سوراخ‌های ریزی به نام منافذ پوست است. هنگامی که این منافذ توسط چربی، باکتری، سلول‌های مرده پوست و کثیفی مسدود شود، موجب ایجاد آکنه و جوش‌های پوستی می‌شوند، اگر زیاد جوش می‌زنید، ممکن است آکنه داشته باشید. به عبارت دیگر، آکنه بیماری پوستی است که باعث ایجاد جوش می‌شود. در این مقاله از دانشنامه پرشین دکتر می خواهیم به روشهای تشخیص آکنه صورت و درمان اکنه بپردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- آکنه چیست؟
- انواع مختلف آکنه صورت چیست؟
- چه چیزی باعث آکنه می‌شود؟
- علائم اکنه چیست؟
- آکنه چه کسانی را مبتلا می‌کند؟
- آکنه بیشتر در کجا ایجاد می‌شود؟
- آیا برخی غذاها باعث آکنه می‌شوند؟
- آیا آکنه می‌تواند اسکار ایجاد کند؟
- بررسی راههای تشخیص و درمان آکنه
- انواع روشهای درمان آکنه صورت چیست؟
- عوارض کرم ضد آکنه چیست؟
- حداکثر اثر درمان ضد آکنه نکات هفت جوش چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
آکنه چیست؟
اکنه چیست؟ آکنه یک بیماری شایع پوستی است که در آن مو، سبوم (ماده روغنی)، باکتری‌ها و سلول‌های مرده‌ی پوست منافذ پوست شما را مسدود می‌کنند. این انسدادها باعث ایجاد جوش‌های سرسیاه، سرسفید، ندول‌ها و دیگر انواع جوش می‌شوند. اگر اکنه دارید، بدانید که تنها نیستید. در این صورت پوست ممکن است ملتهب و قرمز یا متورم شود. آکنه معمولا بین سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی برطرف می‌شود، اگرچه ممکن است در مواردی در دوران بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند و یا برای اولین بار در این دوران ظاهر شود. آکنه دوران نوجوانی بیشتر در مردان و آکنه بعد از نوجوانی بیشتر در زنان دیده می‌شود. ممکن است آکنه قبل از دوره قاعدگی، به خصوص در زنان بالای ۳۰ سال، تشدید شود.
عکس آکنه
انواع مختلف آکنه صورت چیست؟
آکنه می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. آنها عبارتند از:
- جوش‌های سرسیاه: برآمدگی‌های باز روی پوست که با چربی اضافی و پوست مرده پر می‌شوند. به نظر می‌رسد کثیفی در برآمدگی رسوب کرده است، اما لکه‌های تیره در واقع به دلیل انعکاس نور نامنظم از فولیکول مسدود‌شده ایجاد می‌شوند.
- جوش‌های سرسفید: برآمدگی‌هایی که در اثر چربی و پوست مرده بسته می‌شوند.
- پاپول‌ها: برآمدگی‌های کوچک قرمز یا صورتی که ملتهب می‌شوند.
- پوستول‌ها: جوش‌های حاوی چرک. آنها شبیه جوش‌های سر سفید هستند که با حلقه‌های قرمز احاطه شده‌اند. در صورت برداشتن یا خراشیدگی می‌توانند باعث ایجاد اسکار شوند.
- آکنه‌ی قارچی (Pityrosporum folliculitis): این نوع زمانی رخ می‌دهد که مخمر بیش از حد در فولیکول‌های مو ایجاد شود. آنها می‌توانند خارش‌دار و ملتهب شوند.
- ندول‌ها: جوش‌های جامدی که در عمق پوست شما قرار دارند. آنها بزرگ و دردناک هستند.
- کیست‌ها: جوش‌های پر از چرک. اینها می‌توانند اسکار ایجاد کنند.
همه‌ی این اشکال اکنه می‌توانند بر عزت نفس شما تأثیر بگذارند. بهتر است زودتر از پزشک خود کمک بگیرید تا آنها بتوانند بهترین گزینه های درمانی را برای شما تعیین کنند. (توده هتروژن چیست)
چه چیزی باعث آکنه می‌شود؟
آکنه عمدتاً یک بیماری هورمونی است که هورمون‌های آندروژن آن را ایجاد می‌کنند که معمولاً در سال‌های نوجوانی و جوانی فعال می‌شوند. حساسیت به این هورمون ها – همراه با باکتری‌های سطح پوست و اسیدهای چرب در غدد چربی – می‌تواند آکنه را ایجاد کنند.
برخی چیزها می‌توانند باعث اکنه شوند و/یا آن را بدتر کنند:
- نوسان سطوح هورمون در طول دوره‌ی قاعدگی خانم‌ها.
- برداشتن زخم‌های آکنه
- پوشاک و سرپوش، مانند کلاه و کلاه ایمنی ورزشی.
- آلودگی هوا و شرایط خاص آب و هوایی به ویژه رطوبت بالا.
- استفاده از محصولات مراقبت شخصی روغنی یا چرب (مانند لوسیون‌های سنگین، کرم‌ها یا موم‌ها و واکس‌های مو) یا کار در محلی که به‌طور معمول با چربی در تماس هستید (مانند کار در رستورانی که در آن سطوح غذای چرب و روغن سرخ کردنی وجود دارد).
- استرس، که هورمون کورتیزول را افزایش می‌دهد، نیز می‌تواند باعث بدتر شدن آکنه شود.
- برخی داروها
- ژنتیک.
علائم اکنه چیست؟
از نام آکنه مشخص است که با تظاهرات پوستی به‌صورت جوش خود را نشان می‌دهد. مهم‌ترین نشانه‌ها برای بروز آکنه موارد زیر است. (واکسن سلیاک)
- ایجاد التهاب و قرمزی اطراف جوش‌ها
- جوش‌های سر سفید که چرکی شده‌اند.
- جوش‌های سرسیاه
- وجود جوش در صورت، بازو‌ها و قفسه سینه که به صورت برجستگی کوچک و قرمز است و به آن پاپول گفته می‌شود.
- کیست زیر پوست: توده‌های دردناک و پر از چربی در پوست
آکنه چه کسانی را مبتلا می‌کند؟
اگرچه این بیماری عمدتاً نوجوانان و بزرگسالان جوان را که متحمل تغییرات هورمونی هستند مبتلا می‌کند، اما بسیاری از افراد تا دهه‌ی ۲۰، ۳۰ و بعد از آن همچنان با آکنه دست و پنجه نرم می‌کنند. برخی حتی برای اولین بار در بزرگسالی دچارآکنه می‌شوند.
آکنه بیشتر در کجا ایجاد می‌شود؟
شایع‌ترین نقاطی که ممکن است اکنه داشته باشید، صورت، پیشانی، سینه، شانه‌ها و قسمت بالایی پشت شما هستند. غدد چربی در سراسر بدن شما قرار دارند، اما اینها نقاطی هستند که بیشترین غدد چربی در آنها وجود دارد. بهترین راه برای درمان‌آکنه به شدت آن بستگی دارد. آکنه می‌تواند خفیف (چند جوش گاه به گاه) متوسط (پاپول‌های التهابی) یا شدید (ندول‌ها و کیست‌ها) باشد. (محل غدد لنفاوی)
آیا برخی غذاها باعث آکنه می‌شوند؟
در بیشتر موارد، تغییرات هورمونی در بدن باعث ایجادآکنه می‌شوند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند شیر بدون چربی، پروتئین آب پنیر و رژیم‌های غذایی سرشار از قند ممکن است باعث بروزاکنه شوند، اگرچه این موضوع همچنان بحث‌برانگیز است.
خوردن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه، به ویژه آنهایی که سرشار از ویتامین C و بتا کاروتن هستند، به کاهش التهاب کمک می‌کند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند خوردن ماهی نیز می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.
آیا آکنه می‌تواند اسکار ایجاد کند؟
آکنه گاهی اوقات منجر به اسکار می‌شود. اسکار زمانی اتفاق می‌افتد که اکنه به پوست نفوذ کند و به لایه‌های عمیق‌تر آسیب برساند. التهاب منافذ آکنه را متورم می‌کند و دیواره‌ی منافذ تجزیه می‌شود. البته اسکار می‌تواند منبعی برای اضطراب باشد که طبیعی است. اما قبل از اینکه بتوان آن را درمان کرد، پزشک شما تعیین می‌کند که چه نوع آکنه‌ای باعث ایجاد اسکار شده است. (بستنی برای اوریون)
چندین گزینه‌ی درمانی در دسترس وجود دارد. لایه‌برداری شیمیایی، پوست‌خراشی، لایه‌برداری با لیزر، میکرونیدلینگ و جراحی همگی می‌توانند برای درمان اسکار آکنه استفاده شوند.
بررسی راههای تشخیص و درمان آکنه
آکنه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک می‌تواندآکنه را در طول معاینه‌ی پوست تشخیص دهد. او همچنین ممکن است بپرسد که آیا شما تحت استرس شدید هستید یا سابقه‌ی خانوادگی‌آکنه دارید که همه‌ی اینها عوامل خطر هستند. همچنین ممکن است از دختران و زنان نوجوان در مورد چرخه‌های قاعدگی آنها سؤال شود، زیرا شیوع اکنه گاهی اوقات مرتبط است. شیوع ناگهانی و شدیداکنه در افراد مسن‌تر گاهی می‌تواند نشانه‌ی بیماری زمینه‌ای دیگری باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. (مریضی لوپوس چیست)
شدت اکنه چقدر می‌تواند باشد؟
متخصصان پوست آکنه را بر اساس شدت رتبه بندی می‌کنند:
- درجه ۱ (خفیف): اغلب جوش‌های سرسفید و سرسیاه، با چند پاپول و پوستول.
- درجه ۲ (آکنه متوسط یا پوستولی): پاپول‌ها و پوستول‌های متعدد، اغلب روی صورت شما.
- درجه ۳ (آکنه نسبتاً شدید یا ندولوسیستیک): پاپول‌ها و پوستول‌های متعدد همراه با ندول‌های گهگاهی ملتهب. کمر و سینه‌ی شما نیز ممکن است مبتلا شود.
- درجه ۴ (آکنه ندولوسیستیک شدید): جوش‌ها و ندول‌های متعدد بزرگ، دردناک و ملتهب.
انواع روشهای درمان آکنه صورت چیست؟
پزشک ممکن است برخی از داروهای بدون نسخه را برای بیماری شما پیشنهاد کند. بسته به شدت بیماری، سن شما، نوع‌آکنه و میزان موثر بودن داروهای بدون نسخه، ممکن است به داروهای تجویزی قوی‌تری نیاز داشته باشید. استفاده از برخی داروهای ضد بارداری گاهی اوقات می‌تواند به از بین رفتن آکنه‌ی زنان کمک کند. سازمان غذا و داروی آمریکا سه نوع قرص ضد بارداری را برای درمان اکنه تایید کرده است. هر چهار قرص حاوی ترکیبی از استروژن (هورمون جنسی عمده‌ی زنانه) و پروژسترون (شکل طبیعی استروئید است که به تنظیم قاعدگی کمک می‌کند) هستند. (قرص برای تنبلی روده)
اثربخشی داروها و روشهای درمانی مختلف ثابت شده است. آنها عوامل زمینه‌ای را هدف قرار می دهند که درآکنه نقش دارند. بسته به شدت بیماری‌تان، ممکن است به حداقل یک یا چند دارو نیاز داشته باشید. (غدد و متابولیسم چیست)
داروهایی که به صورت موضعی استفاده می‌شوند:
- بنزوئیل پراکسید به عنوان یک محصول بدون نسخه (مانند Clearasil®، Stridex®، PanOxyl®) به صورت ژل بدون شستشو یا شستشو در دسترس است. آن باکتری‌های سطحی را هدف قرار می دهد که اغلب‌آکنه را تشدید می‌کنند. فرمولاسیون‌های شستشوی با غلظت پایین‌تر، کمتر باعث تحریک پوست شما می‌شوند. تحریک (خشکی) یک عارضهی جانبی شایع است.
- اسید سالیسیلیک بدون نسخه برای آکنه، به عنوان پاک‌کننده یا لوسیون در دسترس است. آن به برداشتن لایه‌ی بالایی پوست آسیب‌دیده کمک می‌کند. اسید سالیسیلیک سلول‌های مرده‌س پوست را حل می‌کند تا از انسداد فولیکول‌های مو جلوگیری کند.
- اسید آزلائیک یک اسید طبیعی است که در غلات مختلف مانند جو، گندم و چاودار یافت می‌شود. میکروارگانیسم های روی پوست را از بین می‌برد و تورم را کاهش می‌دهد.
- رتینوئیدها (مشتقات ویتامین A) مانند Retin-A®، Tazorac® و Differin® (که اکنون بدون نسخه در دسترس است) جوش‌های سرسیاه و سرسفید را از بین می‌برند و به جلوگیری از انسداد منافذ، که اولین نشانه‌های‌آکنه است، کمک می‌کنند. اکثر بیماران کاندیدای رتینوئید‌درمانی هستند. این داروها درمان موضعی نیستند و برای جلوگیری از ایجاد جوش‌های جدید باید در تمام ناحیه پوستی که دچار آکنه شده است استفاده شوند. شایع‌ترین عارضه جانبی، تحریک است که معمولاً با مرطوب کردن و زمان مصرف دارو بهبود می‌یابد.
- آنتی‌بیوتیک‌ها (انواع موضعی شامل کلیندامایسین و اریترومایسین) باکتری‌های سطحی که باعث تشدید و تحریک تورم‌آکنه می‌شوند را کنترل می‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی که با بنزوئیل پراکسید ترکیب شوند مؤثرتر هستند. داپسون (Aczone®) یک ژل موضعی است که خواص ضد‌باکتریایی نیز دارد و می‌توان از آن برای آکنه‌ی ملتهب استفاده کرد. روزی دو بار روی پوست مالیده می‌شود.
داروهایی که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند:
- آنتی‌بیوتیک‌ها، به‌ویژه آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین مانند مینوسایکلین و داکسی‌سایکلین، معمولاً برای درمان آکنه‌ی متوسط تا شدید استفاده می‌شوند.
- داروهای ضد بارداری خوراکی می‌توانند به رفع جوش‌های مرتبط با چرخه‌ی قاعدگی کمک کنند. FDA سه دسته از داروها را برای بیماران آکنه تأیید کرده است. برخی از نام‌های تجاری عبارتند از Estrostep®، Beyaz®، Ortho Tri-Cyclen® و Yaz®.
- ایزوترتینوئین (Amnesteem®، Claravis®، Sotret®)، رتینوئید خوراکی، داروی مؤثری است که فقط برای شدیدترین مواردآکنه استفاده می‌شود. ایزوترتینوئین اندازه‌ی غدد چربی را که در تشکیل‌آکنه نقش دارند کوچک می‌کند. شایع‌ترین عارضهی جانبی خشکی است، اما می‌تواند باعث نقص مادرزادی نیز شود. برخی شواهد حاکی از افزایش احتمال ابتلا به کولیت اولسراتیو و افسردگی هستند. به دلیل این خطرات، هرکسی که از این دارو استفاده می‌کند باید در برنامه‌ی مدیریت ریسک مورد تأیید سازمان غذا و دارو به نام iPledge شرکت کند.
سایر درمان‌ها:
بسته به شرایط شما، پزشک ممکن است یکی از این درمان‌های تخصصی را که احتمالاً همراه با دارو باشد، پیشنهاد کند.
- استروئیدها. به‌ندرت می‌توان از استروئیدها برای درمان آکنه شدید استفاده کرد یا برای کاهش التهاب آنها را به ندول‌های بزرگ تزریق کرد.
- لیزر. در حال حاضر، از لیزر عمدتاً برای درمان اسکارآکنه استفاده می‌کنند. لیزر گرما را به کلاژن زخمی زیر پوست می‌رساند، این به واکنش بهبود زخم بدن برای ایجاد کلاژن جدید و سالم متکی است. این کار باعث رشد پوست جدید برای جایگزینی آن می‌شود. انواع مختلفی از لایه‌برداری لیزری – ساینده و غیر ساینده – وجود دارد . متخصص پوست تعیین می‌کند که کدام نوع برای نوع پوست شما و ماهیت اسکارهای آکنه مناسب است.
- لایه‌برداری شیمیایی. در این درمان، از مواد شیمیایی مخصوص برای از بین بردن لایه‌ی بالایی پوست قدیمی استفاده می‌کنند. به‌طور معمول، بعد از برداشتن لایه‌ی بالایی، پوست جدیدی که در آن رشد می‌کند صاف‌تر است و می‌تواند اسکار اکنه را کاهش دهد.
عوارض کرم ضد آکنه چیست؟
در همان مراحل اولیه درمان جوش، احتمال افزایش سوزش پوست وجود دارد. ترکیبات بهترین کرم ضد جوش و دیگر محصولات درمان جوش مانند «بنزوئیل پروکساید»، «رتینوئید های موضعی» و «ایزوترتینوین»، پوست را به میزان متفاوتی خشک می کنند. در این دوران، احتمال قرمزی پوست، پوسته پوسته شدن آن و همچنین بروز مجدد جوش نیز وجود دارد. این عوارض کاملاً طبیعی است و اجازه ندهید مانع ادامه درمان جوش شود. در عوض با کمک محصولات مرطوب کننده ملایم و بدون چربی، پوست خود را روزانه آبرسانی کنید. (اتوصورت)
عوارض کرم ضد جوش خیلی کمتر از سایر درمان ها است. خوشبختانه پس از گذشت چند هفته از شروع درمان جوش، عوارضی که به آن ها اشاره کردیم از بین می روند. اما اگر این عارضه ها باقی ماند یا شدت بیشتری پیدا کرد، حتماً متخصص پوست خود را در جریان بگذارید.
حداکثر اثر درمان ضد آکنه نکات هفت جوش چیست؟
در صورت داشتن جوش یا اکنه در صورت و بدن خود، با رعایت چند نکته ساده، می‌توانید میزان جوش‌ها و عوارض آنها را به حداقل رسانید و آثار درمان‌های جوش یا آکنه را به حداکثر رسانید. در ادامه با ما باشید تا از این نکات آگاه شوید.
- جوش‌های خود را فشار ندهید.این کار باعث تشدید آکنه و گسترش التهاب می‌گردد. فشار دادن جوش‌ها به ندرت لازم است ولی اگر لازم باشد که جوش‌های سر سفید و سر سیاه فشرده شوند باید این کار توسط متخصص پوست انجام شود.
- صورت خود را روزی دو بار با آب ولرم و پاک کننده ملایم به آرامی بشویید. جوش صورت به دلیل بهداشت کم و نامناسب نیست.در واقع شستشوی شدید باعث تحریک پوست و تشدیدآکنه می‌شود.
- هنگام خرید مواد آرایشی پوست و مو دقت کنید که کومدون زا نباشد و لفظ non comedogenic روی آن حک شده باشد. این لفظ یعنی که ضد آفتاب یا ماده آرایشی کاربردی باعث انسداد سوراخ‌ها و نتیجتاً تشدید آکنه نمی‌شود.
- موی چرب یا لوازم ورزشی در تماس با پوست می‌تواند باعث تحریک پوست و تشدیدآکنه شود. پس اگر موی شما چرب است هر روز آن را شستشو دهید و از تماس آن با پوست جلوگیری کنید. دقت کنید موادی به موهای خود می‌مالید چرب نباشد. پوشیدن لباس نخی زیر لباس‌های ورزشی از تماس با پوست جلوگیری می‌کند.
- اجازه دهید اثرات داروها با گذر زمان ظاهر شود.از پزشک خود راجع به شروع اثر داروها و زمان حداکثر اثر دارو بپرسید. به طور معمول ۸-۶ هفته طول می‌کشد تا اثر داروها شروع شود. پس تا این زمان داروها را منظم مصرف کنید.
- داروها را دقیقا طبق نظر پزشکتان مصرف کنید. مصرف بیش از حد داروها نه تنها باعث بهبود سریعتر نمی‌شود بلکه گاهی آکنه را بدتر می‌کند.
- از آفتاب دوری کنید. بر خلاف نظر عامه مردم آفتاب گرفتن (tanning) و تابش معمول آفتاب آکنه را بدتر می‌کند. به علاوه بعضی از داروهای آکنه، پوست را به تابش آفتاب و اشعه ماورای بنفش حساس می‌کند و می‌تواند موجب آفتاب سوختگی شود. پس مهم است که از وسایل محافظت از آفتاب (کلاه، ضد آفتاب و…) استفاده کنید. دقت کنید ضد آفتاب شما حتما باید فاقد چربی باشد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با آکنه آشنا شدید. همچنین از روشهای درمان آکنه صورت چیست آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود. (آستیگماتیسم چشم چیست)
سوالات متداول
آیا نگرانی خاصی برای زنان در سنین باروری مبتلا به آکنه وجود دارد؟
بسیاری از درمان‌های موضعی و خوراکی آکنه در دوران بارداری منع مصرف دارند. اگر شما زنی در سنین باروری هستید، مهم است که در مورد درمان آکنه با پزشک خود صحبت کنید و در صورت باردار شدن به آنها هشدار دهید. ایزوترتینوئین به عنوان عامل ایجاد نقایص شدید مادرزادی شناخته شده است و بنابراین، در حین مصرف این دارو، دو روش کنترل بارداری لازم است.
هورمون‌درمانی برای برخی از زنان مبتلا به آکنه مفید است، به ویژه برای آنهایی که با قاعدگی آکنه‌ی آنها عود می‌کند یا کسانی که علائم و نشانه‌های (قاعدگی نامنظم) آندروژن بیش از حد (هورمون مردانه) دارند. هورمون‌درمانی شامل دوز کم استروژن و پروژسترون (قرص های ضد بارداری) یا دارویی به نام اسپیرونولاکتون است که مانع اثر هورمون‌های مردانه در سطح فولیکول‌های مو و غدد چربی می‌شود.
قرص های ضد بارداری درمان کننده و یا ایجاد کننده آکنه هستند؟
گاهی اوقات این قرص ها به درمان آکنه کمک می کنند، به طوریکه هورمون های موجود در اونها، هورمون های آندروژن را متوقف می کنن. اما با این وجود گاهی اوقات هم آکنه را بدتر می کنن. پس در کنار مصرف این قرص ها به دنبال سایر روش های درمان هم باشید.
