سرطان تخمدان یکی از بیماری‌های کشنده‌ی زنان است که در آن تنها ۴۵٪ بیماران مبتلا شانس زنده ماندن بیشتر از ۵ سال را دارند. شناخت بیماری و علائم آن می‌تواند در درمان و تشخیص زودهنگام موثر باشد. سرطان تخمدان چه نشانه‌هایی دارد؟ چگونه می‌توان سرطان تخمدان را تشخیص داد؟ بهترین راه برای درمان این بیماری کدام است؟ در صورت ایجاد نشانه‌های سرطان تخمدان یا سابقه خانوادگی این بیماری احتمالاً این‌گونه سوالات برای شما ایجاد می‌شود. در این مطلب سعی کرده‌ایم، کلیه علائم و نشانه‌ها و راه تشخیص و درمان این بیماری را توضیح دهیم. در واقع بعد از خواندن این مطلب، همه چیز درباره سرطان رحم و تخمدان را می‌دانید.
فهرست مطالب
- سرطان تخمدان چیست؟
- علائم سرطان تخمدان در زنان چیست؟
- علت ایجاد سرطان تخمدان چیست؟
- معرفی انواع سرطان تخمدان
- عوامل خطر در ایجاد خطر ابتلا به سرطان تخمدان چیست؟
- نحوه تشخیص سرطان تخمدان چگونه است؟
- سرطان تخمدان چه درمانی دارد؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
سرطان تخمدان چیست؟
دستگاه تولید مثل زنان شامل دو غده تولید مثل است که به آن تخمدان گفته می‌شود. تخمدان‌ها که در دو طرف رحم قرار دارند هر کدام به اندازه یک بادام بوده و وظیفه‌ی تولید تخمک و همچنین تولید هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را بر عهده دارند. هنگامی که سلول‌های غیر طبیعی در هر قسمتی از بدن شروع به رشد بیش از حد می‌کنند، سرطان ایجاد می‌شود.
سرطان تخمدان هم رشد بی رویه سلولها در تخمدان است. سرطان تخمدان اغلب در مراحل انتهایی و تا زمانی که در لگن و شکم گسترش یابد، تشخیص داده نمی‌شود. در مراحل انتهایی، درمان مشکل‌تر است. در حالی که در مراحل اولیه، که در آن بیماری به تخمدان‌ها محدود است، احتمال موفقیت در درمان بیشتر است. درمان سرطان تخمدان معمولا جراحی و شیمی درمانی است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله عفونت قارچی واژن در بارداری را بخوانید.
علائم سرطان تخمدان در زنان چیست؟
سرطان تخمدان در مراحل اولیه به ندرت باعث ایجاد علایم می‌شود. در مراحل پیشرفته ممکن است باعث ایجاد علائم سرطان رحم و تخمدان کم و غیر اختصاصی شده که اغلب ممکن است با بیماری‌های شایع تر و خوش خیم اشتباه گرفته شود. اکثر سرطان‌های تخمدان اپیتلیوم یا پوشش خارجی تخمدان را درگیر می‌کنند. علائم سرطان تخمدان ممکن است شبیه به بیماری‌های دیگری مانند سندرم پیش از قاعدگی (PMS)، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا مشکلات موقت مثانه باشد.
با این حال تفاوت اصلی نشانه سرطان تخمدان و سایر اختلالات ممکن است پایداری و بدتر شدن علائم باشد.
۱. علائم اولیه سرطان تخمدان
علائم اولیه سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد؛
- درد درناحیه لگن، پایین شکم یا اندام‌های تحتانی
- کمر درد
- نفخ یا ورم شکم
- سوء هاضمه یا سوزش سر دل
- احساس سیری سریع هنگام خوردن
- تکرر ادرار و فوریت در ادرار
- درد در هنگام مقاربت
- تغییرات در عادات روده، مانند یبوست
۲. سرطان تخمدان پیشرفته
با پیشرفت سرطان تخمدان علائم زیر ممکن است دیده شود:
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- تنگی نفس
- خستگی
- بی اشتهایی
۳. مهمترین علامت سرطان تخمدان
نشانه های سرطان تخمدان متنوع هستند اما این موارد معمولا معمول‌ترین و شایع‌ترین علایم سرطان تخمدان است؛
- نفخ
- درد شکمی و لگنی
- احساس سیری
- تکرر ادرار و اضطرار در ادرار
۴. علائم سرطان رحم و تخمدان چیست؟
برخی از نشانه های سرطان رحم و تخمدان که ممکن است در سرطان رحم با تخمدان مشترک باشد شامل موارد زیر هستند؛
- درد لگنی
- تکرر ادرار
- درد هنگام نزدیکی
- بی اشتهایی
- احساس اضطرار برای ادرار
۵. علائم عود سرطان تخمدان
شاید بپرسید که هنگام عود سرطان تخمدان چه علائمی دارد؟ علائم بسیار مشابه سرطان اول است؛
- درد مبهم شکمی
- نفخ
- تهوع
- استفراغ
- تغییر الگوی دفع
۶. علائم سرطان تخمدان راست
همه‌ی علائمی که گفته شد، همراه با درد سمت راست شکم و لگن مشاهده می‌شود.
۷. علائم سرطان تخمدان سمت چپ
علائم سرطان تخمدان چپ شامل همه‌ی علائمی که گفته‌شده همراه با درد شکمی و لگنی سمت چپ بدن مشاهده می‌شود.
۸. علائم کیست تخمدان
برخی از علائم کیست تخمدان که معمولا به اشتباه به آن علائم سرطان کیست تخمدان می‌گویند شامل موارد زیر هستند؛
- درد لگنی
- درد هنگام نزدیکی
- یبوست
- احساس اضطرار در ادرار
- ورم و نفخ شکم
- پریودهای سنگین و سخت
تفاوت کیست و سرطان تخمدان:
کیست تخمدان و سرطان تخمدان با هم تفاوت‌های زیادی دارند و علائم آنها ممکن است مشابه باشد. کیست تخمدان برخلاف سرطان تخمدان نتیجه‌ی تقسیم سلولی بی‌رویه نیست. انواع مختلف کیست تخمدان علت‌های متفاوتی می‌توانند داشته‌باشند که به هر حال منشا آنها با سرطان تخمدان تفاوت دارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله کیست تخمدان چیست را بخوانید.
نکته‌ی مهمی که در رابطه با کیست تخمدان وجود دارد این است که ممکن است زایده‌ای باشد که در اثر تغییرات هورمونی ایجاد شده، بزرگ‌شده و آزاد نشده‌است. اما سرطان تخمدان نتیجه‌ی تقسیمات سرطانی و سریع سلول است. در سرطان، شکل سلولها تغییر می‌کند و معمولا حاشیه منظمی ندارند.
۹. آب آوردن شکم در سرطان تخمدان
شاید دیده باشید که در مواردی که فرد به سرطان تخمدان مبتلا است، شکمش آب می‌آورد. به ورم شکم و تجمع مایعات در آن آسیت گفته می‌شود. آسیت ممکن است در سرطان تخمدن رخ دهد و یکی از علائم کم‌تر شایع این سرطان است.
علت ایجاد سرطان تخمدان چیست؟
هنوز علت دقیق ایجاد این بیماری مشخص نیست. با این حال مواردی وجود دارد که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. به‌طور کلی سرطان تخمدان زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های داخلی یا نزدیک تخمدان دچار جهش DNA می‌شوند. DNA دستور می‌دهد که سلول چه اقدامی کند. در صورت تغییر و جهش در DNA، به سلول دستور داده می‌شود که سریع رشد کند و تکثیر شود، در نهایت منجر به توده‌ای سرطانی خواهد شد.
معرفی انواع سرطان تخمدان
نوع سلولی که سرطان در آن ایجاد می‌شود، نوع سرطان را تعیین می‌کند. در نهایت به پزشک این امکان داده می‌شود تا تشخیص دهد که چه درمانی برای بیمار مناسب و موثر است.
انواع سرطان تخمدان به شرح زیر است:
- سرطان تخمدان اپیتلیال: این نوع از سرطان نسبت به انواع دیگر رایج‌تر است. سرطان تخمدان اپیتلیال انواع دیگری همچون سروز و کارسینوم دارد.
- تومور استرومایی: این نوع نسبت به انواع دیگر در مراحل اولیه بیشتر قابل شناسایی است.
- تومور سلول زایا: این سرطان نادر تخمدان معمولا در سنین پایین رخ می‌دهد.
عوامل خطر در ایجاد خطر ابتلا به سرطان تخمدان چیست؟
عواملی که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را در خانم‌ها افزایش دهد به شرح زیر است:
افزایش سن
با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان تخمدان افزایش پیدا می‌کند. در اغلب مواقع این بیماری در افراد مسن شناسایی می‌شود.
تغییرات ژنتیکی
درصد کمی از سرطان‌های تخمدان به دلیل تغییرات ارثی است که از والدین به ارث برده می‌شود.
سابقه خانوادگی
اگر از بستگان نزدیک خود فردی مبتلا به این بیماری را داشته‌اید، ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان در شما دو چندان شود.
افزایش وزن و چاقی
چاقی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را در افزایش دهد.
درمان جایگزینی هورمون پس از یائسگی
مصرف داروهای جایگزین هورمون جهت کنترل علائم یائسگی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
اندومتریوز
یک اختلال دردناک است به این صورت که بافت داخلی رحم، خارج از رحم رشد می‌کند.
سن شروع و پایان قاعدگی
اگر قاعدگی در سنین پایین شروع شود یا شروع یائسگی در سنین بالا باشد، یا هر دو این موارد وجود رخ دهد، خطر ابتلا به سرطان تخمدان افزایش پیدا خواهد کرد.
عدم تجربه بارداری
اگر هرگز بارداری را تجربه نکرده باشید، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در شما دو چندان خواهد شد.
نحوه تشخیص سرطان تخمدان چگونه است؟
آزمایشات و روش‌های تشخیصی این بیماری به شرح زیر است:
معاینه لگن
در طول معاینه، پزشک در حالی که دستکش دارد، انگشتان خود را به داخل واژن وارد می‌کند و همزمان دستش را روی شکم بیمار قرار می‌دهد تا اندام‌های لگنی را لمس کند. پزشک همچنین از نظر بصری دستگاه تناسلی خارجی، واژن و دهانه رحم را مورد بررسی قرار می‌دهد.
آزمایشات تصویربرداری
آزمایشاتی مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن شکم و لگن به تعیین اندازه، شکل و ساختار تخمدان‌ها کمک می‌کند.
آزمایش خون
به‌طور کلی با انجام این آزمایش عملکرد کلی بدن را مورد بررسی قرار می‌دهند.
عمل جراحی
گاهی اوقات پزشک از هیچ یک از روش‌های تشخیصی مطمئن نمی‌شود تا زمانی که بیمار تحت انجام عمل جراحی قرار گیرد.
آزمایش ژنتیک
در صورت لزوم پزشک انجام آزمایش خون را جهت بررسی تغییرات ژنی که خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد به بیمار توصیه کند.
سرطان تخمدان چه درمانی دارد؟
درمان سرطان تخمدان معمولا شامل جراحی و شیمی درمانی است، درمان‌های دیگر ممکن است در شرایط خاص برای بیماران مورد استفاده قرار بگیرد. به‌طور کلی درمان‌هایی که برای بیماران در نظر گرفته می‌شود شامل موارد زیر است:
۱- عمل جراحی
در مراحل اولیه که بیماری پیشرفت نکرده و سرطان تنها در یک تخمدان تشکیل شده است، جراحی برای برداشتن تخمدان سرطانی و لوله فالوپ انجام می‌گیرد. این روش به خانم کمک می‌کند تا همچنان شانس باردار شدن داشته باشد.نوع دیگر جراحی به این صورت است که دو تخمدان خارج می‌شود. در واقع اگر سرطان در هر دو تخمدان وجود داشته باشد، اما هیچ علائمی از سرطان پیشرفته‌ای وجود نداشته باشد، جراح ممکن است هر دو تخمدان و لوله فالوپ را طی عمل خارج کند.
با انجام این روش ممکن است بتوان با تخمک منجمد یا تخمک اهداکننده باردار شد؛ چراکه، رحم حفظ شده است.نوع دیگر به این صورت است که جراحی برای برداشتن تخمدان و رحم انجام می‌گیرد. اگر سرطان پیشرفت کرده باشد یا بیمار قصد باردار شدن نداشته باشد، پزشک تخمدان‌ها، لوله فالوپ، رحم، غدد لنفاوی مجاور و یک چین بافت چربی شکمی (امنتوم) را خارج می‌کند.در مرحله نهایی ممکن است جراحی سرطان پیشرفته انجام گیرد. اگر سرطان پیشرفته باشد، پزشک جراحی را برای رفع بیشتر سرطان توصیه خواهد کرد.
۲- شیمی درمانی
شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌هایی که رشد سریعی دارند، از جمله سلول‌های سرطانی به کار می‌برند.داروهای شیمی درمانی را می‌توان به‌صورت تزریقی یا خوراکی تجویز کرد. این روش در اغلب مواقع پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در برخی از مواقع قبل از عمل نیز در نظر خواهند گرفت. گاهی در شرایط خاص داروهای شیمی درمانی در حین عمل برای بیماران در نظر گرفته می‌شود.
۳- درمان هدفمند
درمان دارویی هدفمند به این صورت است که بر نقاط خاصی که سلول‌های سرطانی وجود دارد تمرکز می‌کند. چنین روشی منجر به مرگ سلول‌های سرطانی خواهد شد.
۴- هورمون درمانی
از این درمان برای جلوگیری از تاثیر هورمون استروژن بر سلول‌های سرطانی تخمدان استفاده می‌شود. سلول‌های سرطانی از استروژن برای کمک به رشد سلول سرطانی استفاده می‌کنند. بنابراین با انسداد استروژن به کنترل بیماری کمک خواهد شد.هورمون درمانی ممکن است یک گزینه درمانی برای برخی از انواع سرطان‌ها باشد. اگر سرطان پس از درمان‌های اولیه عود کند، ممکن است این روش یک گزینه درمان موثر باشد.
۵- ایمونوتراپی
ایمونوتراپی درمانی از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن که با بیماری مبارزه می‌کند به سلول‌های سرطانی حمله نمی‌کند؛ زیرا، این سلولها پروتئینی‌هایی را تولید می‌کنند که به آنها کمک می‌کنند که از سیستم ایمنی پنهان بمانند. ایمونوتراپی با دخالت در این فرایند کمک به روند درمان خواهد کرد. در واقع به عنوان درمانی در شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با سرطان تخمدان آشنا شدید. همچنین از راههای درمان و پیشگیری آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ا جواب داده شود.
سوالات متداول
آیا سرطان تخمدان کشنده است؟
جالب است بدانید که سرطان تخمدان کشنده‌ترین سرطان زنان است و در میان سایر سرطان‌های زنان مثل سرطان دهانه رحم و سرطان پستان (که در هر دو مرد و زن رخ می‌دهد اما بیشتر در زنان وجود دارد) و سرطان واژن، ۴۵٪ بیماران تنها ۵ سال زنده می‌مانند.
علائم سرطان تخمدان در دختر باکره چیست؟
علائم سرطان تخمدان چندان تفاوتی با زنان ندارد و تنها درد هنگام نزدیکی در این افراد مشاهده نمی‌شود زیرا سکس ندارند.
