عفونت قارچی در بارداری، یکی دیگر از نگرانی های زنان باردار است. به خصوص افرادی که اولین تجربه بارداری را دارند، معمولا حساسیت های بیشتری در این مورد دارند. باید به این دست از افراد این امیدواری را داد که با پیگیری روند درمان در همان روزهای ابتدایی تشخیص، می توانند بیماری خود را به راحتی درمان کنند و هیچ گونه مشکلی در آینده برای خود و نوزادشان ایجاد نشود. حدود ۷۵ درصد از خانم‌ها در طول زندگی خود حداقل یکبار به این بیماری دچار می‌شوند. توجه داشته باشید که اگرچه عفونت‌های مخمری در اکثر مواقع هیچ تأثیر منفی روی کودک نمی‌گذارند اما کنترل آنها در این دوره اغلب دشوارتر است و ناراحتی قابل توجهی برای زنان حامله ایجاد می‌کنند. بنابراین در صورت بروز علائم مشکوک به عفونت مخمری، در مراجعه به پزشک تعلل نکنید.
فهرست مطالب
- عفونت قارچی واژن چیست؟
- علت عفونت‌های قارچی در زنان باردار چیست؟
- چرا عفونت قارچی واژن در بارداری شایع است؟
- علائم عفونت قارچی واژن در بارداری چیست؟
- روشهای جلوگیری از عفونت مخمری واژینال چیست؟
- تشخیص عفونت قارچی واژن در بارداری چگونه است؟
- بررسی روشهای درمان عفونت قارچی واژن در بارداری
- خطرات عفونت واژن در بارداری چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
عفونت قارچی واژن چیست؟
عفونت قارچی واژن یک عفونت شایع در زنان است که باعث تحریک، ترشح و خارش شدید واژن و بافت‌های دهانه آن می‌شود. از آنجایی‌که عامل اصلی ابتلا به آن نوعی قارچ به نام مخمر کاندیدا آلبیکانس است، این بیماری کاندیدیازیس واژن (Vaginal candidiasis) نیز نامیده می‌شود.
آمار نشان داده است که معمولا از هر ۴ زن، ۳ زن حداقل برای یک بار در طول زندگی خود این بیماری را تجربه می‌کنند. عفونت قارچی واژن از عفونت‌های مقاربتی محسوب نمی‌شود اما خطر ابتلا به آن در زمان شروع فعالیت‌های جنسی به‌علت تغییرات در تعادل فلور نرمال واژن وجود دارد.خوشبختانه مصرف داروهای خوراکی و موضعی ضد قارچ در درمان این عفونت موثر هستند اما اگر از حالت حاد به مزمن تبدیل شود (یعنی در یک سال چهار بار یا بیشتر به این عفونت مبتلا شوید) ممکن است به یک دوره درمان طولانی‌تر و یک برنامه دارویی نگهدارنده نیاز داشته باشید. قابل ذکر است که به محض ابتلا به عفونت مخمر واژن، احتمال ابتلای شما به باکتری یا قارچ‌های دیگر نیز بیشتر می‌شود زیرا بروز آن به معنای به هم خوردن تعادل باکتری‌ها و مخمرهای طبیعی واژن است.
علت عفونت‌های قارچی در زنان باردار چیست؟
علت عفونت قارچی واژن در بارداری بیش از همه، تغییر سطح هورمون‌ها است که باعث تغییر تعادل pH در واژن می‌شود. این موضوع باعث ایجاد محیطی می‌شود که برای رشد مخمرها مطلوب‌تر است. علاوه بر این قند بیشتری در ترشحات واژن وجود دارد که مخمر می‌تواند از آن تغذیه کند و بیش از حد رشد کند.
به طور کلی، علت عفونت قارچی واژن در بارداری می‌تواند ناشی از یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
- تغییرات هورمونی که با بارداری یا قبل از پریود شما ایجاد می‌شود
- مصرف هورمون‌ها یا قرص‌های ضدبارداری
- مصرف آنتی‌بیوتیک یا استروئید
- قند خون بالا، مانند دیابت
- رابطه واژینال
- دوش واژینال
- خون یا منی
چرا عفونت قارچی واژن در بارداری شایع است؟
یک خانم حامله تغییرات جسمی بسیاری را در این دوره تجربه می‌کند که بعضی از آنها زمینه را برای ابتلا به این وضعیت مهیا می‌سازند. عفونت‌های مخمری در زنان حامله بعلت تغییرات هورمونی که در بدن آنها اتفاق می‌افتد، بسیار رایج‌تر است و متأسفانه درمان آنها نیز در این دوره، دشوارتر می‌باشد.بارداری، ترشح هورمون استروژن را افزایش می‌دهد؛ استروژن هورمونی است که به برهم زدن تعادل شیمیایی واژن معروف است. همچنین زنان باردار، میزان بالاتری از قند در ترشحات واژینال خود دارند که رشد مخمرها را آسان‌تر می‌سازد.
علائم عفونت قارچی واژن در بارداری چیست؟
نشانه‌های عفونت قارچی واژن در بارداری می‌تواند بر اساس میزان پیشرفت عفونت متفاوت باشد. اما بطور کلی شامل یک یا چند مورد از فهرست زیر است:
- ترشحات آبکی واژن
- افزایش میزان ترشحات
- ترشحات به رنگ سفید، قهوه‌ای مایل به زرد یا سبز
- ترشحات پنیری بی بو
- ترشحاتی با بوی مخمر/ نان
- خارش یا تحریک در واژن و لبه‌های بیرونی آن
- قرمزی یا تورم لبه‌های بیرونی واژن
- احساس سوزش و درد در هنگام دفع ادرار یا نزدیکی
احتمال دچار شدن زنان حامله به وضعیتی به نام «عفونت مخمری پیچیده» بسیار بیشتر است. این بدان معناست که ممکن است شما چندین عفونت قارچی را در طول بارداری خود تجربه کنید که می‌تواند علائم مزمنی ایجاد کند و دوره درمان را طولانی‌تر نماید. این وضعیت در سه ماهه دوم و سوم بارداری بسیار شایع است اما نگران کننده نیست.
روشهای جلوگیری از عفونت مخمری واژینال چیست؟
دنبال کردن دستورات زیر می‌تواند از بروز یا عود عفونت قارچی واژن در بارداری جلوگیری نماید:
- مصرف نان و برنج سفید را محدود کنید.
- از میوه‌ها و سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
- با اجازه پزشک‌تان مکمل‌های حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس را امتحان کنید.
- لباس زیر نخی گشاد و قابل تنفس بپوشید.
- پس از دوش گرفتن برای کمک به خشک کردن قسمت بیرونی ناحیه تناسلی خود از باد سشوار با درجه کم و خنک استفاده کنید.
- پس از استفاده از سرویس بهداشتی همیشه از سمت جلو به عقب خودتان را پاک کنید.
- از پوشیدن لباس‌های مرطوب و خیس خودداری کنید. بلافاصله پس از شنا یا ورزش، لباس‌تان را عوض کنید.
- ماست حاوی باکتری «لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس» را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- مصرف قند را محدود کنید زیرا قند باعث افزایش رشد مخمر می‌شود.
از موارد زیر اجتناب کنید:
- پوشیدن شلوار یا جوراب شلواری تنگ
- دوش واژینال
- اسپری‌های بهداشتی زنانه
- نوار بهداشتی و تامپون حاوی دئودورانت یا عطر
- استفاده از حمام حباب یا نشستن در وان آب گرم
- استفاده از صابون‌های معطر
- استفاده از دستمال توالت رنگی یا معطر
تشخیص عفونت قارچی واژن در بارداری چگونه است؟
اگر شک دارید که ممکن است به این وضعیت مبتلا شده باشید، فورا به پزشک مراجعه کنید. درمان زود هنگام عفونت‌های مخمری می‌تواند جلوی تشدید علائم و مزمن شدن آنها را بگیرد.پزشک زنان در مطب، معاینه لگنی انجام خواهد داد و از یک سواب کوچک برای برداشتن نمونه‌ای از ترشحات واژن شما استفاده می‌کند؛ این روند بدون درد است. سپس این نمونه در زیر میکروسکوپ قرار داده می‌شود تا نوع عفونت توسط پزشک شناسایی شود. در صورتیکه پزشک در تشخیص عفونت دچار مشکل شود، نمونه بمنظور کشت به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.
بررسی روشهای درمان عفونت قارچی واژن در بارداری
برای درمان عفونت واژن در بارداری، پزشکان فقط کرم‌ها و شیاف‌های واژینال را توصیه می‌کنند. اثباتی برای بی خطر بودن داروهای خوراکی مانند Diflucan (داروی تک دوز) در دوران بارداری و شیردهی با تحقیقات علمی نیست، به همین دلیل تجویز نمی‌شود. در عین حال، استفاده از همه کرم‌ها و شیاف‌های واژینال در دوران بارداری مجاز نیست، بنابراین بهتر است برای دریافت کرم مناسب با دکتر زنان یا داروساز خود مشورت کنید.
برخی از افراد برای درمان عفونت قارچی واژن در ماه اول بارداری و همچنین درمان عفونت قارچی واژن در سه ماهه اول بارداری، به شکل خودسر از دارو استفاده می کنند. اگرچه ممکن است پزشک شما برخی از انواع داروی عفونت قارچی واژن در بارداری را تجویز کند، اما نباید بدون مشورت، از آنها استفاده کنید.ممکن است ۱۰ تا ۱۴ روز طول بکشد تا دکتر پوست یا زنان، عفونت قارچی واژن در بارداری را درمان کند. پس از برطرف شدن عفونت و بهبود زخم ها، استفاده از پودر خشک کن بدون نشاسته یا پودر نیستاتین برای جلوگیری از عفونت دوباره ممکن است مفید باشد.
داروهای بدون نسخه‌ای برای درمان عفونت‌های قارچی واژن به صورت کرم، پماد یا شیاف موجود هستند عبارتند از:
- کلوتریمازول (Mycelex، Lotrimin AF)
- میکونازول (Monistat 3)
- ترکونازول
این محصولات را می‌توان به عنوان پماد برای عفونت قارچی واژن در بارداری در تمام مراحل بارداری استفاده کرد. آنها خطری برای تولد نوزاد با نقص مادرزادی یا سایر عوارض بارداری ندارند. به عنوان مثال اکثر افراد از پماد کلوتریمازول در بارداری استفاده می‌کنند. با این حال قبل از مصرف با پزشک یا داروساز مشورت کنید. در صورت عدم درمان، تاثیر عفونت قارچی در بارداری این است که این مخمرها در حین زایمان ممکن است به دهان کودک شما منتقل شوند و ایجاد عارضه‌ای به نام «برفک» (thrush) کنند که به طور موثر با «نیستاتین» (Nystatin) درمان می‌شود.
خطرات عفونت واژن در بارداری چیست؟
عفونت‌های مخمری بندرت برای شما یا کودک‌تان عارضه‌ای ایجاد می‌کنند. این عفونت‌های رایج بویژه در سه ماهه دوم و سوم بارداری ، خطر جدی ندارند و معمولا به نواحی دیگر گسترش پیدا نمی‌کنند.
اما عفونت مخمری درمان نشده ممکن است در حین زایمان طبیعی به دهان کودک شما سرایت کند. این وضعیت «برفک» نامیده می‌شود و منطقی است که بخواهید از آن جلوگیری کنید با اینحال در شرایط نرمال، برفک با استفاده از یک داروی ضد قارچ دیگر به نام نیستاتین بخوبی درمان می‌شود. بطور کلی توصیه می‌شود برای جلوگیری از تشدید وضعیت و ابتلای نوزادتان به برفک دهانی، به محض شروع علائم این مشکل به پزشک زنان مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.
در صورت گسترش عفونت مخمری مزمن در دوران بارداری و گسترش آن از طریق واژن یا خون، خطر بروز برخی عوارض (هر چند به میزان کم) وجود دارد. چون سیستم ایمنی نوزادان هنوز ضعیف است و ممکن است در موارد نادر نوزاد به مشکل جدی دچار شود. برای مثال می‌تواند در بدن نوزاد پخش شود و بر تنفس و ریتم قلب تأثیر بگذارد. این اغلب در نوزادانی اتفاق می‌افتد که سایر موارد بر سیستم ایمنی بدنشان تأثیر منفی می‌گذارد، مانند نارس بودن یا عفونت زمینه‌ای.
همچنین گسترش عفونت در موارد نادر می‌تواند باعث کوریوآمنیوتیت (التهاب غشاهای جنینی)، نارس بودن و سپسیس (عفونت خون) در نوزاد شود.عفونت‌های مخمری همچنین می تواند باعث عفونت‌های سراسر بدن و عوارض جدی در زنانی شود که به دلیل شرایطی مانند HIV، سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با عفونت قارچی واژن در بارداری آشنا شدید. همچنین از روشهای درمان و پیشگیری آن آگاه شدید. اگر سوال ی نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
عفونت قارچی واژن در اوایل بارداری خطرناک است؟
زنان در دوران بارداری به دلیل تغییراتی که در بدنشان رخ می‌دهد، ممکن است دچار عفونت قارچی واژن شوند. با این حال هیچ مدرکی مبنی بر این‌که این عفونت می‌تواند به نوزاد متولد نشده آسیب برساند وجود ندارد. با این حال اگر قارچ واژن تا زمان تولد نوزاد درمان نگردد، ممکن است هنگام زایمان وارد دهان نوزاد شده و سبب ایجاد سفیدک‌هایی به نام برفک در دهان او شود. این برفک‌ها می‌تواند هنگاه شیردهی به مادر منتقل شوند. با این حال، این عارضه در نوزاد خطرناک نیست و با یک داروی ساده، حل می‌شود. به عبارت دیگر عفونت قارچی واژن در اوایل بارداری نمی‌تواند به جنین منقل گردد.
آیا عفونت قارچی واژن در زمان اقدام به بارداری مضر است؟
خیر؛ داشتن عفونت قارچی مستقیماً بر شانس باردار شدن شما تأثیر نمی‌گذارد، اما ممکن است از راه‌های دیگری بر شما تأثیر بگذارد و شما را آزار دهد. خارش، تحریک، درد و تورم ناشی از عفونت ممکن است باعث ناراحتی هنگام مراقبت جنسی شود. با این حال اگر قصد بارداری دارید نگران نباشید. با درمان‌های ساده‌ای که در عفونت قارچی واژن است، در عرض یک هفته مشکلات شما برطرف شده و می‌توانید بدون درد و خارش اقدام به مقاربت و بارداری کنید.
