بوی بد بدن یکی از مشکلاتی است که می‌تواند بر روی بسیاری از جنبه‌های مهم زندگی شما تاثیر بگذارد. برای شما هم پیش آمده‌است که وارد اتوبوس یا مترو شوید و بوی بد بدن فرد کناری شما را آزار دهد؟ بوی بد عرق می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس در افراد شود. معمولا کسانی که زیاد عرق می‌کنند و کم حمام می‌روند، به بوی بد عرق دچار می‌شوند. اما افرادی هم هستند که بهداشت خود را رعایت می‌کنند، اما از شر بوی بد بدن خلاص نمی‌شوند. برای درمان این مشکل چه باید بکنیم؟ در ادامه به دلایل عرق بدبو پرداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم روش‌هایی را به شما بیاموزیم که با این بوی بد مقابله کنید. اگر می‌خواهید که بوی بد بدن خود را رفع کنید و یا علت زیاد شدن آن را بدانید، میتوانید به دکتر غدد مراجعه کنید. با مراجعه به دکتر عمومی میتوانید برای درمان این مشکل اقدام کنید.
فهرست مطالب
- بوی بد بدن چیست؟
- علائم بوی بد عرق چیست؟
- علت بوی بد بدن چیست؟
- انواع تعریق غیر طبیعی بدن که می‌توانند منجر به بوی بد عرق شوند
- عوارض بوی بد عرق چیست؟
- آیا امکان پیشگیری از عرق کردن و بوی بد عرق وجود دارد؟
- تشخیص دلیل بوی بد بدن چیست؟
- بررسی انواع راههای درمان بوی بد عرق که باید بدانید
- سخن پایانی و سوالات متداول
بوی بد بدن چیست؟
بوی بد بدن اغلب مرتبط با تعریق زیاد است. تعریق به خودی خود هیچ بویی ندارد، تنها هنگامی که عرق با باکتری‌های روی پوست مواجه میشود، بو تولید میشود. تعریق بدبو اغلب با تغییر در عادات بهداشتی قابل پیشگیری و درمان است، البته گزینه‌های درمانی پزشکی نیز وجود دارد.
دو نوع غده‌ی عرق در بدن وجود دارد:
- آپوکرین
- اکرین
بوی بدن بدن معمولا با ترشحات غدد آپوکرین مرتبط است. اما هر دو نوع غده عرق می‌توانند منجر به بوی غیرطبیعی در بدن شوند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله طول عمر بیماران سلیاکی را بخوانید.
علائم بوی بد عرق چیست؟
اصولاً بوی بدن هنگامی‌که فرد به سن بلوغ می‌رسد شروع به بروز می‌کند زیرا در این زمان غدد آپوکرین رشد می‌کنند. مردان بیش از زنان در زمینه کنترل بوی بدن خود مشکل دارند زیرا بیشتر عرق می‌کنند. به طور کلی، همان‌طورکه بعضی از افراد به طور طبیعی بیشتر یا کمتر از دیگران عرق می‌کنند، بوی بدن نیز ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.
درصورتی‌که با علائم زیر همراه با بوی بد عرق مواجه شدید، کمی باید نسبت به وضعیت بالینی خود نگران باشید:
- عرق کردن و خیس شدن مداوم لباس‌ها به‌خصوص در ناحیه زیر بغل، درشرایطی‌که از نظر جسمی فعال نیستید و محیط گرم نیست!
- تعریق شما به‌خصوص در ناحیه کف دست آنقدر زیاد است که در فعالیت‌های روزمره مانند نگه‌داشتن خودکار، چرخاندن دستگیره درب یا استفاده از کامپیوتر با مشکل مواجه می‌شوید.
- تعریق زیاد در هنگام خواب
- مرطوب شدن مداوم پوست با عرق و بروز عفونت‌های مکرر پوست در مناطق تحت تعریق
- تغییر ناگهانی بوی عرق بدن
- بوی بد عرق شبیه به بوی میوه فاسد شده که می‌تواند نشانه‌ای از دیابت باشد
- بوی بد عرق شبیه به بوی وایتکس یا مایع سفیدکننده که می‌تواند نشانه‌ای از بیماری کبدی یا کلیوی باشد
علت بوی بد بدن چیست؟
اما چرا بدن ما بوی بدی می‌گیرد؟ این سوال اهمیت زیادی دارد و ذهن بسیاری از افراد را درگیر می‌کند. یکی از اصلی‌ترین علت‌های ایجاد بوی بد بدن، تعریق زیاد است. هنگامی که بدن شما زیاد عرق می‌کند، می‌تواند بوی بدی هم بگیرید. به خصوص اگر بهداشت فردی خود را رعایت نکنید. در این صورت احتمال اینکه به بوی بد بدن مبتلا شوید بیشتر هم میشود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله بیماری لوپوس چیست را بخوانید.
۱. بوی بد بدن نشانه چه بیماری است؟
علت بوی بد بدن بعضی افراد، به بیماری مرتبط است. برای بعضی از افراد تعریق بدبو تنها عامل بوی بد بدن نیست، بلکه ممکن است نشانه مشکل پزشکی دیگری باشد؛ از جمله:
- تریکومیکوزیس آگزیلاریس: عفونت فولیکول‌های مو زیر بغل
- اریتراسما: عفونت سطحی پوست
- عرق سوز: جوش‌های پوستی
- دیابت نوع دو.
۲. علت بوی بد بدن زنان
اگر این سوال ذهن شما را درگیر کرده‌است که چرا بدن برخی از زنان بوی بدی می‌دهد، بهتر است که مکانیسم تولید عرق را به خاطر بیاورید. نمی‌توان گفت که کدام جنسیت بیشتر بوی بدی می‌دهند. معمولا بوی بد عرق بین هر دو جنس دیده‌می‌شود و بیشتر به بهداشت فردی ارتباط دارد. در مواردی ممکن است که بوی بد عرق به علت بیماری باشد. بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: هتروژن رحم چیست اینکه گاهی زنان بیشتر بوی عرق می‌دهند، ممکت است به علت مدل توزیع چربی باشد. زنان معمولا بازوهای پرتری دارند و در زیر بغل یا نواحی تناسلی بیشتر عرق می‌کند. این بوی بد به علت رعایت نکردن بهداشت و شستشوی کمتر بدن است.
- بوی بد بدن در دوران بارداری
در دوران بارداری حمام رفتن سخت‌تر میشود. یکی دیگر از مواردی که در بارداری می‌تواند بوی بدن را بیشتر کند، تعریق بیشتر است. همچنین وزن زن بالاتر می‌رود. تمامی این موارد در بوی بد بدن در دوران بارداری موثر است. از طرف دیگر در دوران بارداری، بدن شما تغییرات زیادی می‌کند که همین مسئله می‌تواند در افزایش بوی بد بدن موثر باشد. اگر بیشتر از حد نیاز عرق می‌کنید و نگران تغییرات بدن خود هستید، میتوانید با دکتر عمومی یا دکتر زنان در رابطه با این مسئله مشورت کنید.
۳. علت بوی بد بدن در دوران بلوغ
برای اینکه ببینیم چرا بدن در دوران بلوغ بوی بدی می‌دهد، بهتر است که به تولید عرق توجه کنید:
- غدد آپوکرین: این غدد عمدتا در زیر بغل، کشاله‌ی ران، و نواحی اطراف پستان قرار دارند. تعریق از غدد آپوکرین غلیظ‌تر از عرق تولید شده توسط غدد اکرین است. همچنین عرق آپوکرین محتوی موادی شیمیایی به نام فرومون است که هورمون‌هایی هستند که بر روی سایر مواد تاثیر می‌گذارند. عرق آپوکرین در هنگام ترشح بدون رنگ و بدون بو است. هنگامی که باکتری‌های سطح بدن شروع به تجزیه‌ی عرق خشک‌شده می‌کنند، بوی آزاردهنده می‌تواند منجر به بوی بد بدن در افراد شود. غدد آپوکرین تا بلوغ فعال نمی‌شوند. به این علت است که بوی بدن در کودکی مشکل محسوب نمی‌شود.
- غدد اکرین: غدد عرق اکرین در تمام بدن وجود دارند. عرق اکرین نیز در ابتدا بدون رنگ و بدون بو هستند اما محتوی ماده‌ای نسبتا نمکی هستند. هنگامی که باکتری‌ها روی پوست عرق اکرین را تجزیه می‌کنند نیز ممکن است بوی بد ایجاد شود. بوی عرق اکرین ممکن است غذای خاصی که فرد میل کرده‌است (مانند سیر)، الکلی که مصرف کرده‌است، یا داروی خاصی که استفاده می‌کند، را نشان دهد.
۴. علت بوی بد بدن دختر نوجوان
بوی بد بدن نوجوان، به بلوغ آنها مرتبط است. دختران نوجوان تازه به سن بلوغ می‌رسند و غدد عرق آپوکرین در این سنین فعال می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت که بعد از رسیدن به بلوغ بوی بد بدن دختران بیشتر میشود. البته که با رعایت بهداشت این بو برطرف میشود.درباره علایم تنبلی روده بیشتر بدانید.
۵. علت بوی بد بدن کودکان
کودکان نباید بوی بد بدن داشته‌باشند و عرق آنها نباید بو داشته‌باشد. اگر این بو در کودکان دیده‌می‌شود، برای بررسی علت‌های آن باید بررسی‌های لازم انجام شود. در صورتیکه کودک به بیماری خاص و یا عفونتی مبتلا شده‌باشد، ممکن است که به بوی بد بدن مبتلا شود.
۶. کمبود کدام ویتامین باعث بوی بد عرق میشود؟
به نقل از livestrong، کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند باعث ایجاد بوی بد در بدن شود. یکی از این ویتامین‌ها B12 است. این ویتامین اگر در بدن کاهش پیدا کند می‌تواند بوی بد بدن را ایجاد کند. برخی از مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی هستند که می‌توانند به شما کمک کنند تا بوی بدن خود را رفع کنید.
برخی از این مکمل‌ها شامل موارد زیر هستند:
- منیزیم
- کلروفیل
- پروبیوتیک‌ها
- زینک.
انواع تعریق غیر طبیعی بدن که می‌توانند منجر به بوی بد عرق شوند
تعریق بیشازحد را هایپرهیدروزیس می‌نامند و در طی آن حتی درمواردی که بدن نیازی به خنک شدن ندارد، عرق کردن رخ می‌دهد. دو نوع هایپرهیدروزیس وجود دارد:
- هیپرهیدروز اولیه. علت بروز این مورد بیماری پزشکی دیگری نیست. فرد به طور کلی سالم است اما احتمالاً از کودکی یا نوجوانی تعریق زیادی را تجربه می‌کند. تعریق بیشازحد ممکن است فقط در یک یا دو قسمت از بدن مانند کف دست، پا، زیر بغل یا پیشانی ایجاد شود، درحالی‌که بقیه بدن خشک است. معمولاً هر دو طرف بدن به طور مساوی تحت تأثیر قرار می‌گیرند. تعریق معمولاً از صبح شروع میشود و تعریق در طول شب معمول نیست. این مسئله معمولاً حداقل هفته‌ای یکبار اتفاق می‌افتد اما در بسیاری از افراد بیشتر از این موارد اتفاق می‌افتد.
- هیپرهیدروز ثانویه. علت اصلی تعریق زیاد آن مشخص است و می‌تواند پس از مصرف برخی از داروها، مکمل‌های غذایی، مصرف سیر، کافئین، نیکوتین، ادویه‌جات و سایر غذاهای معطر ایجاد شود. البته اضافه وزن، دیابت، نقرس، تومور، یائسگی، پرکاری تیروئید، اختلالات غده هیپوفیز، آسیب به سر، مصرف بیشازحد الکل و بیماری‌های عفونی نیز مؤثر هستند. معمولاً همراه با هیپرهیدروز ثانویه، بوی بد عرق نیز حس میشود.
علت دقیق هایپرهیدروزیس اولیه مشخص نیست. حتی اگر استرس و اضطراب باعث عرق کردن شوند اما هایپرهیدروزیس اولیه به‌عنوان یک بیماری روانی طبقه‌بندی نمی‌شود. برخی از مطالعات اخیر به تأثیر عوامل ژنتیکی اشاره دارند، زیرا به نظر می‌رسد بروز این مشکل در اعضای یک خانواده شایع‌تر است. همان‌طور که در بالا ذکر شد، هایپرهیدروزیس ثانویه شایع‌تر است و به‌دلیل اختلالات متعددی ایجاد میشود.
عوارض بوی بد عرق چیست؟
اصولاً بوی بد عرق وجهه خوبی برای روابط اجتماعی ندارد و می‌تواند حتی منجر به گریزان شدن افراد از ما شود. از نظر خیلی از جوامع بوی بد عرق نشانه فرهنگ پایین فرد است که آموزش‌های لازم را در زمینه بهداشت فردی ندیده است چراکه در صورت عدم کنترل تعریق زیاد می‌تواند منجر به بروز عفونت‌های پوستی به‌خصوص عفونت‌های قارچی شود. خوشبختانه امروزه با راهکارهای زیادی این مسئله قابل کنترل است.
آیا امکان پیشگیری از عرق کردن و بوی بد عرق وجود دارد؟
اگر تا الان متوجه تعریق زیاد یا بوی بد عرق شده‌اید، ما به شما انجام راهکارهای زیر را به منظور پیشگیری توصیه می‌کنیم:
- بدن خود را تمیز نگه‌دارید و از صابون برای بوی بد عرق استفاده کنید. حداقل یک بار در روز دوش بگیرید تا از شر برخی از باکتری‌های پوست خلاص شوید. همان‌طورکه ذکر شد، عرق به خودی خود اساساً بدون بو است اما وقتی باکتری‌های موجود در پوست شما با عرق مخلوط می‌شوند، به سرعت تکثیر می‌شوند و کاملاً بوی متعفنی ایجاد می‌کنند؛ بنابراین شستشوی کامل، به‌ویژه مناطقی از بدن که تمایل به تعریق بیشتر دارند، می‌تواند به پیشگیری از بوی بد عرق کمک کند. استفاده از شوینده‌ها و صابون‌های آنتی‌باکتریال یکی از بهترین گزینه‌ها در این زمینه است. حتماً هر بار زیر بغل خود را اصلاح کنید تا عرق آن سریع‌تر تبخیر شود و زمان زیادی برای تعامل با باکتری‌ها نداشته باشد.
- بعد از شستشوی بدن، به‌خوبی آن را خشک کنید. هنگامی‌که دوش گرفتید، خود را کاملاً خشک کنید و در مورد هر ناحیه‌ای که زیاد عرق می‌کنید دقت بیشتری کنید. اگر پوست شما خشک باشد، وضعیت تکثیر برای باکتری‌هایی که باعث ایجاد بوی بدن روی آن می‌شوند سخت‌تر میشود.
- از محصولات بهداشتی ضد تعریق استفاده کنید. پس از تمیز و خشک شدن بدن، از یک محصول ضد تعریق قوی برای زیر بغل خود استفاده کنید. معمولاً این محصولات دارای کلرید آلومینیوم هستند، ماده‌ای شیمیایی که باعث توقف تعریق میشود. از آن دو بار در روز استفاده کنید، یکبار صبح و یکبار عصر. اگر فکر می‌کنید به کمک بیشتری نیاز دارید، از دکتر خود در مورد ضد تعریق مناسب خود سؤال کنید.
- لباس‌های خود را تمیز نگه‌دارید. هنگام تعریق شدید در اولین فرصت لباس خود را عوض کنید. تعویض لباس به کاهش بوی بد عرق کمک می‌کند. حتماً جوراب‌های خود را عوض کنید، مخصوصاً اگر مدام بوی بد پا شما را اذیت می‌کند. بیشتر لباس‌هایی از جنس الیاف طبیعی (پشم، پنبه یا ابریشم) خریداری کنید زیرا نسبت به هوا نفوذپذیر هستند.
- مصرف برخی از غذاها یا نوشیدنی‌ها را قطع یا کاهش دهید زیرا آنچه می‌خورید روی بوی بدن شما تأثیر می‌گذارد. غذاهایی که بیشتر باعث تعریق شما می‌شوند مانند فلفل تند یا سایر غذاهای پرادویه، ممکن است منجر به بوی بد عرق شوند. رایحه غذاهایی مانند پیاز یا سیر روی بوی عرق تأثیر دارد. نوشیدنی‌های حاوی کافئین یا الکل نیز ممکن است باعث تعریق بیشتر شما شوند.
- انجام تکنیک‌های آرام‌سازی مانند یوگا، مدیتیشن یا بازخورد زیستی را در نظر بگیرید. این روش‌ها می‌توانند به شما یاد دهند که استرسی که باعث تعریق میشود کنترل کنید.
بنابراین با رعایت نکات ذکر شده امکان پیشگیری از بوی بد عرق بدن وجود دارد.
تشخیص دلیل بوی بد بدن چیست؟
برای تشخیص علت بوی بد بدن خود باید به دکتر عمومی مراجعه کنید. گاهی ممکن است که بوی بد بدن شما به بیماری‌های زمینه‌ای مرتبط باشد. دکتر ابتدا شما را معاینه می‌کند و از شما شرح حال می‌گیرد. در صورت لزوم آزمایش‌های تشخیصی و تکمیلی برای بررسی علت بوی بد بدن درخواست داده‌می‌شود.
بررسی انواع راههای درمان بوی بد عرق که باید بدانید
اگر پزشک تشخیص دهد که علت تعریق بیشازحد و بوی بد عرق ناشی از وجود یک بیماری زمینه‌ای است، مطمئناً با درمان به‌موقع آن می‌تواند مشکل شما را حل کند. اما در این میان راهکارهای درمانی دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- درمانی به نام یونتوفورزیس (iontophoresis) که می‌تواند به کنترل تعریق دست و پا کمک کند. در این روش مناطق آسیب‌دیده حدود ۲۰ تا ۴۰ دقیقه در آب قرار می‌گیرند و جریان برق کم‌ولتاژ از طریق آب ارسال میشود. در ابتدا به ۲ تا ۳ جلسه درمان در هفته نیاز است. بعد از حدود ۶ تا ۱۰ بار جلسه درمان، ترشح غدد عرق به طور موقت متوقف میشود. سپس از درمان‌های نگهدارنده از هر هفته یک بار تا یک بار در ماه استفاده میشود.
- تزریق‌های دوز اندکی از سم بوتولینوم در زیر بغل (به عنوان بوتاکس زیر بغل) می‌تواند به طور موقت ترشح مایعات ناشی از تعریق را مسدود کند.
- برای جلوگیری از تعریق ممکن است از داروهای تجویزی (قرص برای بوی بد بدن) استفاده شود. از این روش درمانی باید با دقت استفاده شود زیرا ممکن است به گونه‌ای عمل شود که بدن در هنگام نیاز توانایی خنک‌سازی نداشته باشد.
- استفاده از دستگاه دستی که امواج الکترومغناطیسی ساطع می‌کند، می‌تواند غدد عرق زیر بازوها را از بین ببرد و در نتیجه مانع از تعریق آنها شود.
- جراحی معمولاً گزینه آخر است و در طی آن غدد عرق را از زیر بازوها خارج شده یا از رسیدن سیگنال‌های عصبی به غدد عرق جلوگیری میشود. نوع اخیر این نوع جراحی، سمپاتکتومی نامیده میشود.
درمان بوی بد عرق با داروهای گیاهی
گیاهان دارویی مانند موارد زیر می‌توانند در رفع بوی بد عرق کمک زیادی به شما کند:
- برگ مورد: پاشیدن برگ مورد روی پوست با خاصیت قابضی که دارد می‌تواند مانع از تعریق شود.
- برگ شیرین‌بیان: توصیه می‌کنیم روزی ۲ تا ۳ ناحیه‌ای از بدن که زیاد تعریق می‌کند را با عصاره آن بشویید.
- برگ حنا: پودر آن همراه با برگ سدر می‌تواند به صورت موضعی در رفع عرق کمک زیادی کند.
- مریم گلی: بهتر است جوشانده آن را میل کنید و پودر آن را زیر بغل یا داخل کفش بریزید.
رفع بوی بد عرق در طب سنتی
از نظر متخصصان طب سنتی، سرکه سیب با قدرت کاهش چربی بدن می‌تواند با از بین بردن باکتری‌های مضر به رفع بوی بد عرق کمک کند. از دم کرده نعناع و خاصیت ضد عرق آن برای درمان بوی بد عرق زیر بغل غافل نشوید. استفاده موضعی از محلول آبلیمو و چای یا آب گوجه نیز به‌دلیل خاصیت ضد باکتریایی آنها در رفع بوی بد عرق بسیار مؤثر است.
سخن پایانی
شما در این مقاله با علت بوی بد عرق آشنا شدید. همچنین از راههای درمان و پیشگیری آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
۵۰ گرم شیرین بیان را در ۱ لیتر آب بریزید و آن را بجوشانید و ۱۵ دقیقه صبر کنید. سپس از این ماده ۲ تا ۳ بار در روز برای شستن زیر بغل استفاده کنید.
یکی از مواردی که می‌تواند به رفع بوی بد بدن کمک کند، عصاره گل سرخ است. این عصاره می‌تواند در رفع بوی بد بدن و پاکیزه کردن آن موثر باشد.
