بیماری گریوز نوعی اختلال در سیستم ایمنی بدن است که منجر به تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی (پرکاری تیروئید) می‌شود. این بیماری معمولا با بیرون‌زدگی حدقه چشم همراه می‌شود. آیا شما علامتی چنین دارید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا درباره این بیماری بیشتر بدانید.
بیماری گریوز چیست؟
بیماری گریوز یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود تیروئید پر‌کار شود. این یکی از شایع‌ترین مشکلات تیروئید و عامل اصلی پرکاری تیروئید است، بیماری که در آن غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید می‌کند. این نام به خاطر شخصی که اولین بار آن را در اوایل قرن نوزدهم توصیف کرد -رابرت گریوز- نامگذاری شد.
غده تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل کوچک است که در جلوی گردن قرار دارد و هورمون‌هایی را آزاد می‌کند که به تنظیم متابولیسم بدن کمک می‌کنند. در این بیماری سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌هایی ایجاد می‌کند که به عنوان ایمونوگلوبولین‌های محرک تیروئید شناخته می‌شوند. سپس این آنتی‌بادی‌ها به سلول‌های سالم تیروئید متصل شده و باعث تولید بیش از حد هورمون تیروئید توسط این غده می‌شوند.
طیف ابتلا
هم زنان و هم مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند، ولی زنان چند برابر مردان در معرض خطر این بیماری قرار دارند. در همه سنی رخ می‌دهد، ولی بیشتر در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی شروع می‌شود.
افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، زمینه ژنتیکی در خانواده‌شان دیده می‌شود و اقوام نزدیک آنها سابقه ابتلا به بیماری‌های تیروئید یا بیماری‌های خودایمنی را دارند.
معمولاً این بیماری با بیماری‌هایی مانند ویتیلگو (برص)، آدیسون، دیابت نوع یک و لوپوس همراه است. شدت این بیماری در افراد سیگاری بیشتر است.
علائم بیماری گریوز
از جمله علائم رایجی که بیماری گریوز در بدن ایجاد می‌کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اضطراب و کج خلقی
- لرزش دستان یا انگشتان
- افزایش حساسیت فرد به گرما و افزایش تعریق یا گرم و مرطوب شدن پوست
- کاهش وزن، با وجود عدم تغییر در رژیم غذایی
- بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
- تغییر در چرخه قاعدگی
- اختلال نعوظ یا کاهش میل جنسی
- حرکات مکرر روده
- برآمدگی چشم‌ها (گریوز چشمی)
- خستگی
- ضخیم و قرمز شدن پوست که معمولا در ناحیه بالای ساق پا ایجاد می‌شود (گریوز پوستی)
- ضربان سریع یا نامنظم قلب
- اختلال در خواب
علل بیماری گریوز
بیماری گریوز به علت ایجاد اختلال در بخش مبارزه با بیماری‌ها در سیستم ایمنی بدن به وجود می‌آید؛ البته هنوز علت اینکه چرا این اتفاق رخ می‌دهد ناشناخته است.
سیستم ایمنی بدن در حالت عادی خود آنتی بادی‌هایی را تولید می‌کند که هرکدام مربوط به از بین بردن ویروس، باکتری یا یک ماده خارجی وارد شده به بدن است. در این بیماری بنا به دلایلی که هنوز مشخص نشده، سیستم ایمنی بدن برای قسمتی از سلول‌های غدد هورمون ساز در گردن (غده تیروئید) آنتی بادی می‌سازد.
در حالت عادی، عملکرد تیروئید توسط هورمونی که در غده هیپوفیز (که در پایه مغز قرار دارد) ترشح می‌شود کنترل می‌گردد. هنگامی که فرد به بیماری گریوز مبتلا می‌شود، آنتی‌بادی‌‌های مربوط به این بیماری (TRAb) که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند، در نقش هورمون‌های کنترل کننده هیپوفیز ظاهر خواهند شد؛ این امر بدین معناست که تنظیم عملکرد تیروئید بهم خورده و بیش از حد هورمون تولید می‌کند.
عوارض چشمی
حدود ۳۰٪ افراد مبتلا به بیماری گریوز برخی علائم و نشانه‌های چشمی گریوز را نشان می‌دهند. در مشکلات چشمی گریوز، التهاب و سایر حوادث سیستم ایمنی بدن بر روی عضلات و بافت‌های اطراف چشم تأثیر می گذارد. علائم و نشانه‌ها شامل موارد زیر است:
• چشم‌های برجسته
• احساس وجود شن ریزه در چشم‌ها
• احساس فشار یا درد در چشم
• پلک‌های برگشته یا پف کرده
• چشم‌های قرمز یا ملتهب
• حساسیت به نور
• دو‌بینی
• کاهش بینایی
عوامل افزایش ریسک بیماری گریوز
اگرچه هر‌کسی می‌تواند به بیماری گریوز مبتلا شود، عوامل زیادی می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله:
سابقه خانوادگی
از آنجا که سابقه خانوادگی بیماری گریوز یک عامل خطر شناخته شده است، به احتمال زیاد یک ژن یا ژن‌هایی وجود دارد که می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به این بیماری کند.
جنسیت
احتمال ابتلا به بیماری گریوز در زنان بسیار بیشتر از مردان است.
سن
بیماری گریوز معمولاً در افراد قبل از ۴۰ سالگی ایجاد می‌شود.
بارداری
بارداری یا زایمان اخیر ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
به ویژه در زنانی که ژن‌هایی دارند که خطر ابتلا آنها را افزایش می‌دهد.
سایر اختلالات خود ایمنی
افرادی که دارای سایر اختلالات سیستم ایمنی بدن هستند، مانند دیابت نوع ۱ یا آرتریت روماتوئید، خطر بیشتری دارند.
استرس عاطفی یا جسمی
حوادث استرس‌زای زندگی یا بیماری ممکن است به عنوان محرکی برای شروع بیماری گریوز در میان افرادی که ژن‌هایی دارند که خطر ابتلا آنها را افزایش می‌دهد، عمل کند.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن، که می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد، خطر ابتلا به بیماری گریوز را افزایش می‌دهد. افراد سیگاری که به بیماری گریوز مبتلا هستند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض چشمی گریوز قرار دارند.
درمان بیماری گریوز
در روش‌های درمانی بیماری گریوز، هدف متوقف کردن تولید هورمون تیروئید و از بین بردن تاثیر هورمون‌های تیروئید در بدن است. بعضی از روش‌های درمان عبارت‌اند از:
درمان با ید رادیواکتیو :
درمان با ید رادیواکتیو می‌تواند خطر ظهور علائم جدید یا افزایش علائم گریوز چشمی را در فرد افزایش دهد. این عوارض جانبی، خفیف و موقتی خواهد بود اما به طور کلی در صورتی که فرد به مشکلات متوسط یا شدید چشمی دچار است، استفاده از این روش توصیه نمی‌گردد.
از جمله سایر عوارض جانبی این روش، می‌توان به ایجاد حساسیت در گردن و افزایش موقتی هورمون‌های تیروئید اشاره نمود. همچنین برای زنان باردار یا شیرده از روش درمان با ید رادیواکتیو استفاده نمی‌شود.
استفاده از داروهای ضد تیروئید:
داروهای ضد تیروئید، در روند استفاده غده تیروئید از یون برای تولید هورمون دخالت می‌کنند. این داروها که با نسخه پزشک تجویز می‌شوند شامل متی‌مازول و پروپیل‌تیواوراسیل هستند. باتوجه به اینکه روش درمان با ضد تیروئید تنها مربوط به مصرف این دو دارو است، احتمال بازگشت پرکاری تیروئید در بیمار وجود دارد. استفاده از داروها به مدت بیش از یک‌سال می‌تواند اثرات مثبت خوبی را در بلند مدت به همراه داشته باشد. داروهای ضد تیروئید ممکن است قبل یا بعد از درمان با ید رادیواکتیو، به عنوان درمان تکمیلی مورد استفاده قرار گیرند.
عمل جراحی:
برداشتن همه یا قسمتی از غده تیروئید به کمک عمل جراحی، یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌توان برای درمان گریوز در نظر گرفت. پس از انجام عمل، بیمار باید از روش‌های درمانی مخصوص برای تامین هورمون تیروئید مورد نیاز بدن خود استفاده کند.
یکی از خطرات این عمل جراحی، وارد شدن آسیب به عصب‌های کنترل کننده تارهای صوتی و غدد ریزی (غدد پاراتیروئید) است که در مجاورت تیروئید قرار گرفته اند.
سخن پایانی
در این نوشتار درباره بیماری گریوز و علل و علائم آن پرداختیم. هورمون‌های غده تیروئید بسیار با اهمیت هستند و باید تمامی علائم مربوط به کم یا زیاد بودن آنها را در نظر گرفت. در صورت بروز هر گونه علامت فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید. شما هم نظرات و تجربیات خود در کامنت بنویسید.
اگر این مطلب برای شما مفید بود آن را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید:
| https://bit.ly/3kjY7y5 | https://b2n.ir/w91584 |
| https://cutt.ly/YTtsFO3 | http://iwo.ir/s5jni |
| https://1ea.ir/SCzH | https://rb.gy/pj5ps5 |
