مدیریت میاستنی گراویس (MG) در دوران بارداری نیاز به مهارت‌های ویژه‌ای دارد. زیرا هم بیماری‌ها و هم درمان آن می‌تواند اثرات مخربی بر مادر و جنین داشته باشد. میاستنی گراویس به صورت عمده، اغلب زنان را در دهه دوم و سوم زندگی، یعنی سنین باروری تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. تشدید MG احتمالاً در سه ماهه اول و دوره پس از زایمان رخ می‌دهد.
فهرست مطالب
- بیماری میاستنی چیست؟
- آیا امکان بارداری برای مبتلایان به بیماری میاستنی وجود دارد؟
- اثرات میاستنی گراویس بر بارداری و بالعکس چیست؟
- تأثیر بیماری میاستنی بر جنین چیست؟
- روشهای کنترل بیماری میاستنی در بارداری
- نکات کلیدی مدیریت میاستنی در بارداری چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
بیماری میاستنی چیست؟
میاستنی گراویس با نماد MG در نورولوژی نوعی فلج ماهیچه ای است که علت آن فعالیت ایمنی بر ضد پروتئین های گیرندهٔ استیل کولین در سیناپس عصبی-عضلانی است در اصل Ach یا استیل کولین وجود دارد اما گیرنده اش وجود ندارد دقیقاً مثل دیابت نوع ۲.این بیماری مخصوص صفحات انتهایی عضلات مخطط است که بیشتر زنان را گرفتار می کند.
ماکزیمم شیوع آن در دهه های سوم یا چهارم زندگی است، ولی امکان دارد در هر دوره ای از زندگی، از بچگی تا پیری دیده شود، البته در افراد مسن مرد و زن به یک اندازه مبتلا می شوند.
شیوع بیماری میاستنی:
- تعداد زیادی از مبتلایان این بیماری تشخیص داده نمی شوند.
- بیماری میاستنی گراویس می تواند فارغ از نژاد، جنسیت و سن برای هر فردی از هر نژاد، جنسیت و سنی اتفاق بیفتد.
- این بیماری در بین زنان کم تر از ۴۰ سال و مردان بالای ۶۰ سال شایع تر از دیگر افراد است.
منشاء بیماری میاستنی:
میاستنی گراویس یا Myasthenia gravis نوعی اختلال عصبی عضلانی است که معمولاً در اثر یک مشکل خود ایمنی ایجاد می شود. اختلالات خود ایمنی هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت سالم حمله کند. در این شرایط ، آنتی بادی ها ، که پروتئین هایی هستند که به طور معمول به مواد خارجی و مضر بدن حمله می کنند ، به محل اتصال عصبی عضلانی حمله می کنند.صدمه به غشای عصبی و عضلانی باعث کاهش اثر ماده انتقال دهنده عصبی استیل کولین می شود که یک ماده مهم برای برقراری ارتباط بین سلول های عصبی و عضلات است. این امر باعث ضعف عضلات می شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله افسردگی پس از زایمان را بخوانید.
علت دقیق این واکنش خود ایمنی برای دانشمندان مشخص نیست. طبق نظریه انجمن دیستروفی عضلانی ، این است که پروتئین های خاص ویروسی یا باکتریایی ممکن است بدن را به حمله استیل کولین ترغیب کنند.مطابق با انستیتوی ملی بهداشت ، MG به طور معمول در افراد بالای ۴۰ سال اتفاق می افتد. زنان احتمالاً در دوران جوانی تشخیص داده می شوند ، در حالی که مردان احتمالاً در ۶۰ سال یا بالاتر تشخیص داده می شوند.
آیا امکان بارداری برای مبتلایان به بیماری میاستنی وجود دارد؟
برای بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری همواره این سوال مطرح می‌شود که آیا بارداری با میاستنی گراویس ممکن است. پاسخ به این سوال به طور کلی بله است. اما برای انجام این کار عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شود.در واقع کلید نتیجه موفقیت‌آمیز در دوران بارداری مراقبت‌های چند رشته‌ای شامل متخصصان زنان و زایمان، متخصصان مغز و اعصاب، متخصص بیهوشی و همچنین متخصص نوزادان نهفته است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله کمبود ویتامین دی در بارداری را بخوانید.
اثرات میاستنی گراویس بر بارداری و بالعکس چیست؟
MG معمولاً زنان را در سنین باروری تحت تاثیر قرار می‌دهد. بر همین اساس رویارویی زنان مبتلا به این بیماری می‌تواند دارای پیچیدگی‌های خاص خود باشد. اثرات بارداری بر شدت میاستنی گراویس متغیر است. در یک مطالعه، در حالی که ۳۰ درصد از بیماران هیچ تغییری در وضعیت بیماری نشان ندادند، ۲۹ درصد بهبودی پیدا کردند و ۴۱ درصد بدتر شدن علائم میاستنی در دوران بارداری را گزارش کردند.
بدتر شدن علائم میاستنی معمولاً در طول سه ماهه اول و در ماه اول پس از زایمان مشاهده می‌شود. در حالی که بهبود علائم میاستنی در سه ماهه دوم و سوم گزارش شده است که احتمالاً مربوط به سرکوب سیستم ایمنی ناشی از بارداری است که در این سه ماهه رخ می‌دهد.
علل تشدید میاستنی گراویس در دوران بارداری عبارتند از:
- هیپوونتیلاسیون به دلیل ضعف عضلات تنفسی و بالا رفتن دیافراگم در دوران بارداری
- عفونت‌های نفاس
- داروها
- استرس بارداری و زایمان
عاملی که ممکن است مرگ‌ومیر مادران را به دلیل خود میاستنی گراویس پیش‌بینی کند، مدت زمان MG قبل از بارداری شاخص است. در یک مطالعه، خطر مرگ‌ومیر مادران در سال اول پس از تشخیص MG و حداقل ۷ سال پس از تشخیص MG بالاتر بود.
تأثیر بیماری میاستنی بر جنین چیست؟
زنانی که میاستینی گراویس خود ایمنی اکتسابی دارند آن را به فرزندان خود منتقل نمی کنند. تنها زنانی احتمال انقال میاستنی گراویس را به فرزندان خود دارند که بیماری آنها از نوع مادر زادی (تشخیص داده شده در بدو تولد) باشد. نوع کم یابی از میاستینی گراویس که در زمان کودکی تشخیص داده می شود.
به طور کلی احتمال مشکلات زایمان برای خانم های مبتلا به میاستینی گراویس بیشتر نخواهد شد. زمانی TNMG (میاستینی گراویس ناپایدار) پیش بینی شود می توان به طرز موثری با آن مقابله کرد. نوزاد نیاز به مراقبت های برای چند روز تا یک هفته خواهد داشت تا زمانی که آنتی بادی های AChR منتقل شده از ماده برطرف و یا خود به خود از بین برود.
نوزادانی که با TNMG به دنیا می آیند می توانند مانند یک نوزاد معمولی به رشد خود ادامه دهند. نهایتا احتمال مشکلات زایمان در زنان مبتلا به میاستینی گراویس برابر زنانی بود که این بیماری را نداشتند. یک بیماری کمیاب که با میاستینی گراویس مرتبط است آرتروگریپوزیس می باشد.
آرتروگریپوزیس بیماری است که با ضعف عضلانی و تغییر شکل مفاصل همراه است و در زمان تولد رخ می دهد. زنانی که میزان بالایی از آنتی بادی AChR را دارند می توانند یک نوع از آنتی بادی AChR را که کودکان را هدف قرار می دهد را به فرزند خود از طریق آرتروگریپوزیس منتقل نمایند.
خوشبختانه مادرانی که این بیماری را به فرزند خود منتقل کرده اند معمولا مبتلا به میاستینی گراویس بالینی نبوده اند. مجموعه آنتی بادی هایی که باعث آرتروگریپوزیس می شود در بزگسالان علائمی را بروز نمی دهد. ارتروگریپوزیس شدید را می توان با فراصوت و پیش از زایمان تشخیص داد.
روشهای کنترل بیماری میاستنی در بارداری
تنظیم وضعیت تغذیه ای
- سعی کنید زمانی که قدرت عضلانی خوب و مناسبی دارید غذا بخورید.
- زمان طبیعی بودن عضلات برایتان زمان طلایی به حساب آمده و می توانید از آن برای جویدن غذا استفاده کنید.
- البته توصیه می کنیم حتماً بین جویدن غذا به خودتان استراحت دهید. حتی شاید بهتر باشد که وعده های غذایی تان را بین روز تقسیم کرده و هربار وعده کوچکی میل کنید.
- همچنین به خاطر داشته باشید که بهتر است از غذاهای نیازمند جویدن زیاد مثل میوه های خام یا سبزیجات خودداری کرده و غذاهای نرم میل کنید.
نکات ایمنی در داخل خانه
- در قسمت هایی که برای حرکت کردن و جابه جایی نیاز به میله یا نرده خواهید داشت حتماً میله و نرده مناسب نصب کنید. به عنوان مثال حتماً در کنار وان حمام یا راه پله ها نرده و میله های حفاظتی نصب کنید.
- سعی کنید همیشه کف زمین تمیز بوده و وسایل اضافه بر روی زمین قرار نگرفته باشد. در مسیر خروج و پیاده روی منزل از نبود برف یا برگ یا هر جسمی که ممکن است باعث سر خوردنتان شود، اطمینان حاصل کنید.
- سعی کنید انرژی تان در طول روز را حفظ کرده و از مسواک برقی، درباز کن های برقی و وسایل برقی کمک کننده دیگر استفاده کنید.
- در صورتی که در طول روز دچار دو بینی می شوید، بهتر است برای بهبود این مشکل از چشم بند استفاده کنید.
- همچنین استفاده از چشم بند در هنگام نوشتن، خواندن و تماشای تلویزیون نیز می تواند به عملکرد بهتر چشم هایتان کمک کند.
- برای جلوگیری از فشار آمدن به یکی از چشم ها، بعد از گذشت مدت زمان مشخصی، چشم بند را برای چشم دیگرتان استفاده کرده و به چشم خود استراحت دهید.
- اگر قصد بیرون رفتن از منزل، کار کردن یا خرید دارید این کار را به ساعات ابتدایی روز که انرژی بیشتری دارید موکول کنید.
نکات کلیدی مدیریت میاستنی در بارداری چیست؟
سیر بالینی MG در بارداری متغیر است و شانس تقریباً برابری برای بهبودی، بدتر شدن و یا باقی ماندن در وضعیت فعلی وجود دارد. حداکثر احتمال بدتر شدن در سه ماهه اول و دوره پس از زایمان است. هر چه مدت زمان میاستنی قبل از بارداری طولانی‌تر باشد، احتمال بدتر شدن آن در دوران بارداری نیز کمتر خواهد بود. همواره نکات گفته‌شده را در مدیریت میاستنی گراویس در نظر داشته باشید.
درمان MG در دوران بارداری باید فردی باشد. داروهای آنتی کولین استراز به تنهایی ممکن است برای زنان با ضعف خفیف چشمی کافی باشد. اما داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، اغلب برای MG شدیدتر مورد نیاز است.به صورت عمده استروئیدها داروهای سرکوب کننده ایمنی انتخابی هستند. این دارو باید در کمترین دوز موثر استفاده شوند.
زایمان زنان مبتلا به میاستنی گراویس باید به صورت طبیعی و واژینال انجام شود.در زمان زایمان مرحله اول معمولا تحت تاثیر میاستنی گراویس قرار نمیگیرد، اما مرحله دوم MG ممکن است در صورت خستگی مادر، کوتاه شود. در صورت در نظر گرفتن زایمان طبیعی، می توان از بی حسی منطقه ای استفاده کرد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با بیماری میاستنی آشنا شدید. همچنین از بارداری در افراد مبتلا به میاستنی گراویس آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
آیا میاستنی گراویس به نوزاد متولدشده به صورت ارثی انتقال پیدا می‌کند؟
همه نوزادان متولد شده از زنان مبتلا به MG باید حداقل به مدت ۷۲ ساعت با دقت تحت نظر قرار گیرند. زیرا خطر ابتلا به MG گذرا در نوزادان در ۱۰ تا ۲۰ درصد از نوزادان متولد شده از مادران میاستنی گراویس رخ می‌دهد.
آیا بیماران میاستنی گراویس می‌توانند بدون عارضه باردار شوند؟
اکثر زنان میاستنی امکان حاملگی بدون عارضه با نتایج خوب را دارند. برنامه‌ریزی دقیق بارداری و رویکرد تیمی چندرشته‌ای پزشکی با مشورت دکتر میاستنی گراویس و متخصص زنان و زایمان کلید موفقیت آمیز بودن آن است.
