لثه یک عضو حساس و مهم از اجزای دهان و دندان می‌باشد که هر گونه تغییر رنگ و مشکل در آن میتواند نشانگر یک نوع بیماری در دهان و دندان باشد. اغلب افراد دارای لثه‌هایی به رنگ صورتی ملایم هستند. در هر صورت که لثه دچار تغییر رنگ شود می‌توان نتیجه گرفت که در دهان، دندان و یا بدن‌مان مشکل خاصی وجود دارد. در این مطلب می‌خواهیم شما را با مشکلات و بیماری‌های لثه که بر اثر تغییر رنگ می‌توان آنها را تشخیص داد، آشنا سازیم.
فهرست مطالب
- لثه چیست؟
- نوع رنگ لثه در انسان ها به چه عواملی بستگی دارد؟
- علل ایجاد لکه های تیره در لثه ها چیست؟
- نتیجه گیری
- سخن پایانی و سوالات متداول
لثه چیست؟
لثه، بافت محکمی است که دندان‌ها و ریشه‌ی آنها را احاطه کرده و علاوه بر اینکه دندان‌ها را در جای خود نگه می‌دارد، وظیفه‌ی نگهداری از ریشه‌ی دندان را نیز بر عهده دارد. دندان در قسمت ریشه، توسط لثه احاطه شده و آن را در مقابل مواد خوراکی که روزانه آنها را مصرف می‌کنیم مواظبت خواهد کرد. هر گونه تغییر و یا ایجاد مشکل در لثه میتواند سبب بروز مشکلات بیشتری در دهان و دندان شود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ایمپلنت دیجیتال دندان را بخوانید.
نوع رنگ لثه در انسان ها به چه عواملی بستگی دارد؟
به طور طبیعی رنگ لثه بسته به نژاد افراد، می تواند قرمز یا صورتی و حتی قهوای تا سیاه باشد. از آنجایی که تغییر رنگ لثه ها می تواند یک مشکل اولیه بهداشتی باشد، بنابراین تغییر رنگ آن باید جدی تلقی شود.
به همین دلیل فرد در صورت تغییر رنگ این بافت برای یافتن علت آن با پزشک خود مشورت کند.
لثه صورتی:
رنگ صورتی نشان دهنده سالم بودن این بافت است. در واقع رنگ طبیعی لثه در اکثر انسان ها صورتی است. و هر گونه تغییر رنگ لثه (نسبت به رنگ طبیعی آن) می تواند نگران کننده و نشانه بیماری یا مشکل خاصی باشد.
لثه قهوه ای:
اگر رنگ پوست شما تیره یا سبزه است داشتن لثه هایی به رنگ قهوه ای یا متمایل به این رنگ، طبیعی است و جای نگرانی ندارد. همچنین قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب میتواند روی ملانین موجود در لثه تاثیر گذاشته و باعث تیره شدن رنگ لثه شود. این تغییر رنگ به مرور زمان برطرف خواهد شد و نشانه بیماری نیست.
لثه قرمز (تغییر رنگ لثه به قرمز):
قرمز شدن لثه ها نشان دهنده التهاب یا عفونت لثه است. التهاب لثه می تواند حتی باعث خونریزی شود. در اغلب اوقات کسانی که با التهاب لثه روبرو هستند حین مسواک زدن لثه هایشان خونریزی می کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره ارتودنسی متحرک را بخوانید.
لثه زرد رنگ:
وجود یک لایه زرد رنگ یا حتی گراییدن رنگ لثه به زرد یکی از شاخصه های التهاب لثه است. التهاب لثه معمولاً همراه با تورم لثه ها است. اگر یک زخم زرد رنگ در بافت لثه باشد که از آن ترشحاتی وجود دارد باحتمالا علت آن یک عفونت ویروسی باشد. برای مدیریت این شرایط حتما با دندانپزشک خودتان صحبت کنید.
لثه سیاه رنگ:
برخی از افراد به طور ژنتیکی دارای لثه های سیاه رنگ هستند. و یا اینکه بخش هایی ازز لثه آن ها به رنگ تیره و سیاه است. این مشکل ندارد اما اگر به تازگی با تغییر رنگ لثه و سیاه شدن آن مواجه شده اید می تواند کمی نگران کننده باشد. لثه های سیاه معمولا مربوط به مصرف دخانیات و در نتیجه مصرف برخی داروها است.
همچنین تغییر رنگ لثه به سیاه در حالی که پیش از این سیاه نبوده می تواند نشان دهنده ملانوما و سرطان های مرتبط با بافت های دهان باشد. برای درمان این وضعیت پزشک یا دندانپزشک سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و بر اساس آن به شما کمک خواهد کرد.
لثه های کمرنگ یا سفید رنگ:
به محض اینکه با تغییر رنگ لثه (به سفید) روبرو شدید، بلافاصله به دنبال دو مقصر عفونت قارچی و عفوت ویروسی بگردید. اگر عفونت ویروسی باشد احتمالا به همراه تغییر رنگ، لکه ها یا زخم هایی نیز در بافت لثه مشاهده خواهیدد کرد. هر دوی این عفونت ها باعث حساسیت لثه شده و نیازمند توجه فوری پزشکی هستند.
لثه خاکستری رنگ:
اگر رنگ لثه ها متمایل به خاکستری باشد به احتمال زیاد نشان دهند وجود ضعف در سیستم ایمنی بدن است. این تغییر رنگ معمولا به دنبال سیگار کشیدن یا تحمل استرس زیاد (که هر دو سیستم ایمنی را تضعیف میکنند) رخ می دهد. همچنین تغییر رنگ لثه به خاکستری می تواند نشان دهنده وجود یک عفونت باکتریایی در دهان و گلو نیز هست که نیاز به مراقبت ها و مداخلات پزشکی یا دندانپزشکی دارد.
علل ایجاد لکه های تیره در لثه ها چیست؟
طیف وسیعی از عوامل و شرایط گوناگون می تواند باعث ایجاد لکه های تیره در لثه ها یا به طور کلی تغییر رنگ لثه ها شود. این عوامل عبارتند از:
- تغییرات ملانین
- سیگار کشیدن
- مصرف دارو
- رد آمالگام
- سندروم دهان خندقی
- بیماری آدیسون
- سندرم پتروس-جگرز
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی یا تشکیل پلاک، تارتار و جرم دندان
پلاک و تارتار یا جرم دندانی
پلاک دندانی که متشکل از بزاق دهانف مواد معدنیف باکتری های داخل دهان و بقایای مواد غذایی خوراکی ما است، هر روز تشکیل میشود و ما باید با مسواک زدن آن را پاک کنیم. اگر دندان ها را مسواک نزنیم، پلاک سفت و سخت شده و در لابلای دندان ها بیشتر شده و باعث تغییر رنگ دندان میشود. پلاک سفت و سخت تر شده و تبدیل به تارتار یا جرم دندان میشود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره آناتومی دندان را بخوانید.
این جرم در لابلای دندان ها و در خط لثه یا زیر آن رشد کرده و رنگ لثه ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. جرم دندان مخصوصا زمانی که افراد تحت درمان ارتودنسی هستند بیشتر تشکیل میشود زیرا زیر بریس ارتودنسی ثابت جایگاه مناسبی برای باکتری ها و جرم دندان است. به همین دلیل رعایت بهداشت دهان و دندان در طول مدت زمان ارتودنسی اهمیت زیادی دارد.
ملانین و تغییر رنگ لثه
ملانین ماده ای است که بدن به طور طبیعی تولید می کند. پوست ، مو و چشم شما رنگ خود را از ملانین تهیه کرده اند. هر چقدر میزان ملانین در بدن انسان بیشتر باشد ، رنگ مو یا پوست و یا چشم تیره تر می شود. ممکن است لثه های قهوه ای تیره به علت داشتن یک ملانین بیشتر در بدن باشد.
سیگار کشیدن
نیکوتین موجود در توتون می تواند روی تولید ملانوسیت ها تاثیر زیادی گذاشته و روند تولی آن ها را بیشتر کند و یا آن ها را به تولید ملانین تحریک میکند. ملانوسیت ها سلول های اختصاصی در بدن بوده و مسئول تولید رنگدانه ها هستند. سیگار کشیدن می تواند باعث ایجاد تغییر رنگ لثه شود. تغییر رنگ ممکن است در تکه های کوچکی ظاهر شود یا در کل دهان تاثیر بگذارد.
مصرف دارو
برای درمان آکنه و برخی از عفونت ها مانند کلامیدیا داروهایی استفاده می شود که ممکن است باعث ایجاد یک عارضه ناخواسته شود. این عارضه مینوسیکلین است که می تواند رنگدانه ها را تحت تاثیر قرار دهد. هنگامی که این تغییر رنگ در دهان رخ دهد (مثلا تغییر رنگ لثه) فرد باید با پزشک خود در مورد تغییرات ناشی از داروها صحبت کند. زیرا یک پزشک می تواند جایگزین هایی برای اغلب داروها تجویز کند.
رد آمالگام
رد آمالگام می تواند در هر نقطه از دهان ظاهر شود. اما معمولا در کنار یک پر شدگی یا ترمیم دندان ظاهر می شود. ظاهر آن طوری است که به نظر می رسد یک پچ یا رد سیاه، خاکستری یا آبی در داخل دهان وجود دارد. آمالگام ترکیبی از فلزات مورد استفاده برای پر کرذن دندان یا ترمیم دندان های پوسیده است. این خال ها هیچ ضرری برای سلامتی ندارند.
سندروم دهان خندقی یا (Acute necrotizing ulcerative gingivitis)
دهان خدندقی یک نوع عفونت مسری غیر عفونی و غیرسرطانی در بافت لثه ها است که به صورت ناگهانی ایجاد میشود. این بیماری باعث بوجود آمدن تب ، لثه های دردناک و بد بویی دهان می شود. اگر یک لایه از بافت مرده در طول لثه ایجاد شود می تواند باعث ایجاد لثه سیاه یا خاکستری شود. به دنبال این بیماری ترشح دهانی ناشی از رشد سریع باکتری در دهان است که به علت ژینژیویت (التهاب شدید لثه) ایجاد میشود. این عارضه به علت ضعف بهداشت دهان ، استرس ، کمبود خواب یا رژیم غذایی نامناسب ایجاد می شود.
کم خونی
رنگ لثه ممکن است به علت کم خونی سفید یا کم رنگ باشد. این اتفاق زمانی می افتد که بدن دچار کمبود گلبول های قرمز خون شده باشد. کم خونی به شکل های مختلف بسته به علت اصلی آن بوجود می آید.
نتیجه گیری
مهم‌ترین عاملی که میتواند سبب تغییر رنگ و افزایش شدت تغییر رنگ در لثه‌ها و دندان‌ها شود رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و عدم استفاده نکردن از خمیر دندان، دهان شویه و نخ دندان است. هرگونه تغییر رنگ در لثه‌ها علاوه بر اینکه ظاهر ناخوشایندی برای دهان شما به وجود می‌آورد میتواند سبب بروز مشکلات بسیاری در دهان و دندان و بدن شما شود، به همین علت است که توصیه میشود هرگونه تغییر رنگ لثه‌ها را مورد توجه قرار داده و به پزشک متخصص دهان و دندان مراجعه کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با نوع رنگ لثه در انسان ها آشنا شدید. همچنین از علت تغییر رنگ آنها آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
تمیز و سالم نگه داشتن دهان و مراقبت از دندان بسیار آسان و با اقدامات روتین زیر ممکن است:
• مسواک زدن قبل از خواب و حداقل یک بار دیگر در روز با خمیر دندان فلورایدی
• خالی کردن آب پس از مسواک زدن به جای قرقره کردن آن تا فلوراید بیشتر در دندان بماند.
• تمیز کردن لای دندان ها با نخ دندان حداقل یکبار در روز
• عادت غذایی خوب که شامل کمتر خوردن شکر و نوشیدنی های قندی است.
• چکاپ منظم از دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک
اگر پلاک دندان با مسواک زدن پاک نشود و مراقبت از دندان به خوبی انجام نشود، پلاک سفت شده و تبدیل به اصطلاحا رسوب میشود. با تشکیل رسوب اطراف لثه پلاک زیر رسوب موادی سمی ترشح کرده و باعث عفونت و تورم لثه میشود. لثه از دندان دورتر شده و حفره به وجود آمده عفونی میشود. در صورت عدم درمان استخوان ریشه دندان سست شده و دندان ها شل شده یا خواهند افتاد.
